________________
૫૭.
મદીનામાં રાજા તરીકે તેમના જોગ : આ બધા લોકો એક ઉમ્મત (કોમ) બનશે... કોઈ(બહારના)ની સુલેહ થશે તો તે બધા સાથે થશે અને લડાઈ થશે તો તે પણ બધા સાથે. તેમાંથી કોઈને કેવળ પોતાના ધર્મવાળાઓના દુશ્મન સાથે અલગ સંધિ કરવાનો અથવા તેમની સાથે અલગ લડાઈ શરૂ કરવાનો હક નથી.
“... ઑફ, નજાર, હારિસ, જીમ, સાલબા તથા ઑસ કબીલાઓની જુદી જુદી શાખાઓના યહૂદી અને બધા લોકો જેઓ મદીનામાં આવી વસ્યા છે, તેઓ મુસલમાનો સાથે મળીને એક મુત્તહિદા ઉમ્મત' (સંયુક્ત કોમે) ગણાશે. તેઓ પોતપોતાના ધર્મનું પાલન મુસલમાનોના જેટલી જ સ્વતંત્રતાથી કરી શકશે... જે કોઈ અપરાધ કરશે તેને સજા કરવામાં આવશે. મુસલમાનોનો ધર્મ છે કે તેઓ બીજાઓનો અપરાધ કરનારા કે બીજાઓને હેરાન કરનારા કે સતાવનારા દરેક માણસથી અલગ રહે. કોઈ પણ માણસ કોઈ અપરાધ કરનારનો પક્ષ નહીં કરે, પછી ભલેને ગુનો કરનાર તેનો ગમે તેટલો નજીકનો સગો કેમ ન હોય. . . . જેઓ
' ફરમાન માનશે તેઓમાં કદી કોઈ ઝઘડો થાય તો તે અલ્લાને નામે મહંમદ આગળ લાવવામાં આવશે.” મદીનાના લોકોએ આ ફરમાન બહુ ખુશીથી માન્યું.
મદીનાની બહાર પણ ચારે બાજુ ઘણા ખ્રિસ્તી, યહૂદી અને બીજા કબીલા હતા. તેમની સાથે કેવું વર્તન રાખવું તે નક્કી કરવાની જરૂર હતી. નવા ધર્મનો સંદેશો પ્રેમ અને શાંતિપૂર્વક તેમના કાન સુધી પહોંચાડવાનું પણ આવશ્યક હતું. તેમાંથી જેમણે મદીનાવાળાઓ સાથે મળીને એક કોમ બનીને અને એક રાજ નીચે રહેવાનું પસંદ કર્યું, તેમને ખુશીથી અપનાવી લેવામાં આવ્યા, અને જેમણે સુલેહ કરવાની ઇચ્છા કરી તેમની સાથે તેની શરતો નક્કી થઈ ગઈ. આ દિવસોમાં સિનાઈ પહાડ પરના સેંટ કેથેરાઈનના ખ્રિસ્તી મઠના મહંતો અને અરબસ્તાનના બીજા બધા ખ્રિસ્તીઓને માટે મહંમદસાહેબનું જે ફરમાન નીકળ્યું તે બહુ નોંધવા જેવું હતું. આગળ આવી ગયું છે કે તે જમાનાના
