________________
૫૧
મુસીબતોનાં તેર વરસ અમે એક ઈશ્વર સાથે બીજા કોઈને ભેળવીશું નહીં, એટલે કે એક ઈશ્વર સિવાય કોઈ બીજાની પૂજા નહીં કરીએ. ચોરી નહીં કરીએ. દુરાચાર નહીં કરીએ. અમારાં બાળકોની હત્યા નહીં કરીએ. જાણીબૂજીને કોઈ પર જૂઠો આરોપ નહીં મૂકીએ અને કોઈ પણ સારી વસ્તુની બાબતમાં પેગંબરના હુકમનો ભંગ નહીં કરીએ અને સુખદુ:ખ બંનેમાં પેગંબરને પૂરેપૂરો સાથ આપીશું.”
ઇસ્લામના ઇતિહાસમાં આ લખાણ “અકબાની પહેલી પ્રતિજ્ઞા તરીકે જાણીતું છે.
યસરબના લોકોના કહેવાથી મહંમદસાહેબે પોતાના એક સમજદાર સાથી મસઅબને ઇસ્લામ ધર્મનો પ્રચાર કરવા તેમની સાથે યસરબ મોકલ્યો. યસરબમાં એક વરસ સુધી મુસઅબે જે હોંશિયારી અને ધીરજથી પોતાના ધર્મનો પ્રચાર કર્યો તેના ઘણા દાખલા મળે છે.
એક વાર મુસઅબ કોઈકના ઘરમાં બેસીને ઉપદેશ આપતો હતો. એટલામાં ઉમેદ નામનો એક માણસ ભાલો લઈને એ ઘરમાં ઘૂસ્યો અને કહેવા લાગ્યો, “તમે લોકો અહીં શું કરો છો? તમે કાચા મનના માણસોને તેમના ધર્મથી ચળાવો છો! તમને જીવ વહાલો હોય તો અહીંથી ભાગો.” મુસએબે બહુ શાનિતથી જવાબ આપ્યો, “બેસો, અને અમારી વાત સાંભળો. અમારી વાત તમને સારી નહીં લાગે તો અમે અહીંથી ચાલ્યા જઈશું.” ઉસેદે પોતાનો ભાલો જમીનમાં ખોસ્યો અને બેસીને સાંભળવા લાગ્યો. મુસઅબે તેને ઇસ્લામના મૂળ સિદ્ધાંતો સમજાવ્યા અને કુરાનના કેટલાક ભાગ વાંચી સંભળાવ્યા. ઉસેટ પર બહુ ભારે અસર થઈ. થોડી વાર પછી તેણે કહ્યું, “હું આ ધર્મમાં કઈ રીતે દાખલ થઈ શકું?” મુસઅબે જવાબ આપ્યો, “નાહીને આવો અને કહો તથા માનો કે એક ખુદા સિવાય બીજો કોઈ ખુદા નથી અને મહંમદ તેના રસૂલ છે.” ઉસે એ પ્રમાણે કર્યું અને તે મુસલમાન થઈ ગયો.
આ જ પ્રકારની બીજી પણ ઘણી વાતો યસરબમાં મુસઅબે કરેલા ધર્મપ્રચાર વિશેની મળે છે. પરિણામે યસરબમાં મુસઅબનું કામ ધાર્યા કરતાં વધારે સફળ થયું. ઘેર ઘેર નવા ધર્મ વિશે ચર્ચા થવા લાગી. બીજે વરસે