________________
૩૨
હજરત મહંમદ અને ઇસ્લામ પહાડની તળેટીમાં ઉતારની ઉપર આવેલી એક ગુફા તેમની સૌથી પ્રિય જગ્યા હતી.”
ઊંચો અને સૂમસામ હિરા પહાડ મક્કાની ઉત્તરમાં છે. કેટલાંય વરસ સુધી મહંમદસાહેબનો આખો રમજાન મહિનો આ જ પહાડની એક ગુફામાં વીતતો હતો. ઈશ્વરની શોધમાં બેચેન બનેલા મહંમદસાહેબને માટે ધીમે ધીમે બારેય મહિના રમજાન મહિના જ બની ગયા. આ ગુફામાં મહંમદસાહેબે લાંબામાં લાંબા ઉપવાસ કર્યા, જાગરણ કર્યા, પ્રાર્થના
ઓ કરી અને એ જ ગુફામાં પોતાના પરવરદિગાર આગળ તેઓ વારંવાર ધરાઈ ધરાઈને રડયા.
એક વિદ્વાને કહ્યું છે કે, “હીરા જેમ ધરતીના પેટમાં અંધકારમાં જ મળી આવે છે તેમ જ અન્ય ઊંડા ચિંતનથી આત્માના ઊંડાણમાંથી જ મળી શકે છે.”
આમ વરસોનાં ચિંતન અને સંશોધનથી મહંમદસાહેબના દિલમાં એક સત્ય દૃઢ થતું જતું હતું કે ઈશ્વર એક છે, તે જ આપણો સૌનો માલિક છે. સર્વ માણસો ભાઈઓ છે, એક ઈશ્વર સિવાય બીજો કોઈ દેવદેવીઓમાં મન પરોવવું એ પાપ છે, સૌએ બૂરાં કર્મોથી બચવું જોઈએ અને સત્કર્મો તરફ વળવું જોઈએ, તથા સૌને પોતપોતાનાં સારાંમાઠાં કર્મોનું ફળ ભોગવવું પડશે. આ જ તેમને બધા ધર્મોનો અસલ સાર જણાયો અને આ અસલ ધર્મને ભૂલવામાં જ તેમને અરબસ્તાન અને બાકીની દુનિયાની બધી મુસીબતોનું મૂળ જણાવા લાગ્યું.
“મહંમદસાહેબને ઘણા વખતથી જણાવા માંડ્યું હતું કે અરબસ્તાનના સેંકડો કબીલા અને ધર્મોના લોકો પોતપોતાના કબીલા અને ધર્માનાં અલગ અલગ દેવદેવીઓને પૂજતા, એ જ તેમનામાં કુસંપ અને ઝઘડા વધી પડવાનું ખાસ કારણ હતું. ર થી, જેમ મહંમદસાહેબથી ઘણા સમય પહેલાં યહૂદી મહાપુરુષોએ કહ્યું હતું તે જ પ્રમાણે મહંમદસાહેબે પણ સૌથી મહાન અને પર્સના માલિક એક પરમાત્માની પૂજા મારફતે તે સર્વે જાતિઓને સંપૂર્ણ પણે ભેળવી દઈને એક કોમ બનાવી દેવાનો ઇરાદો કર્યા. 2. Life of Mohammad, by W. Muir, p. 35.