________________
પહેલાં પચીસ વર્ષ
૨૩ હવે અમે બે એવી બિનાઓનું વર્ણન કરવા માગીએ છીએ, જેમની અસર નવજવાન મહંમદના દિલ પર સૌથી ઊંડી થઈ હોય અને જેમણે પોતાની કોમની બગડેલી સ્થિતિનો ચિતાર તેમની નજર આગળ ખડો કર્યો હોય એમ જણાય છે. એમાંની એક વસ્તુ મહંમદસાહેબના જન્મથી ૫૫ દિવસ પહેલાંની છે. તેનું વર્ણન તેમણે મોટા થયા પછી બીજાઓ પાસે સાંભળ્યું. અરબસ્તાનનો યમન પ્રાંત ઇથિયોપિયાના ખ્રિસ્તી બાદશાહના તાબામાં હતો. બાદશાહના હુકમથી યમનના ખ્રિસ્તી હાકેમ અબરાહાએ હાથીસેના સાથે એક બહુ મોટી ફોજ લઈને મક્કા પર હુમલો કર્યો અને કાબાને તોડી પાડવાનો તથા મક્કાને ઇથિયોપિયાના બાદશાહના રાજ્યમાં જોડી દેવાનો વિચાર કર્યો. આરબોના ધર્મ અને તેમની આઝાદી પર આ એક જબરજસ્ત હુમલો હતો. અમે આગળ કહી ગયા છીએ કે તે સમયે આખા અરબસ્તાનમાં હે જાગનો ઇલાકો જ સંપૂર્ણ રીતે આઝાદ હતો. અબરાહાની ફોજને કોઈ હરાવી નહીં શકે એમ લાગતું હતું. મક્કાવાળાઓનું કહેવું છે કે પરમાત્માએ અબરાહાની ફોજ પર કોઈ ઓચિંતી આફત નાખીને તેને વેરણછેરણ કરી નાખી. ગમે તેમ હોય, અબરાહાને હજારો જીવ ગુમાવીને મક્કાની બહારથી જ કશું મેળવ્યા વગર પાછા ફરવું પડ્યું એમાં શંકા નથી. મહંમદસાહેબે નાનપણમાં આ વાત સાંભળી. તેમના દિલ પર તેની એટલી ઊંડી અસર પડી કે કુરાનની એક અલગ સૂર(અધ્યય)માં આ વાતનું વર્ણન આવે છે. આથી પોતાના દેશના લોકોની લાચારી અને તેમની સામે ઊભેલી આફત મહંમદસાહેબને જણાઈ ગઈ.
બીજી બિના ઉકાઝના મેળામાં બની. ઈ. સ. ૧૮૮માં ઉકાઝના મેળાને પ્રસંગે મક્કાથી પૂર્વમાં આવેલા એક હવાઝિન નામે કબીલાના કોઈ કવિએ કુરેશીઓ ગાગળ પોતાના કુળની મોટાઈનું વર્ણન કર્યું. કુરેશીઓથી તે સહન ન થયું. બંને તરફથી તલવાર ખેંચાઈ. બંને પક્ષો એ પણ ભૂલી ગયા કે ચાલતા આવતા રિવાજ પ્રમાણે તે દિવસો લડાઈ બંધ રાખવાના હતા. દસ વરસ સુધી આ અંદર અંદરની લડાઈ ચાલુ રહી. તેમાં બંને પક્ષ તરફથી કેટલાયે કબીલાઓ સામેલ થયા. હજારો માણસ મર્યા. આ લડાઈ ચાલતી હતી ત્યારે મહંમદસાહેબની ઉમર દસ અને