________________
૫ મહંમદસાહેબના જન્મ
મક્કા શહેર દુનિયામાં સૌથી પુરાણાં શહેરોમાંનું એક ગણાય છે. મહંમદસાહેબથી એક હજાર વરસ પહેલાં હિંદુસ્તાન અને એશિયાઈ દેશો નો યુરોપ સાથેનો વેપાર અરબસ્તાનને રસ્તે જ ચાલતો હતો. તે સમયે હિંદુસ્તાનના પૂર્વ અને પશ્ચિમ કિનારા પર આરબ સોદાગરોની સુખસંપન્ન વસાહતો હતી. આરબ વહાણવટીઓ, જેઓ ઘણુંખરું યમન પ્રાંતના રહેવાસી હતા, તેઓ હિંદુસ્તાન અને આસપાસના દેશોનો માલ પોતાનાં વહાણોમાં ભરીને યમન લઈ જતા. ત્યાંથી જમીનમાર્ગે તે માલ સીરિયા જતો અને ત્યાંથી યુનાન, રોમ, મિસર વગેરે દેશોમાં જતો. યમન અને સીરિયાની વચ્ચે ટેકરીઓથી ઘેરાયેલું મક્કા શહેર છે. આથી જ વેપારની દૃષ્ટિએ તે સમયે મક્કા બહુ આગળ વધેલું હતું. વેપારની સાથે જાતજાતનો સંબંધ ધરાવનારા ઘણા લોકોએ મક્કામાં અને તેની આસપાસ વસવાટ કર્યો અને મક્કા અરબસ્તાનનું સૌથી મોટું અને સૌથી સુખસંપન્ન શહેર બની ગયું, તથા એક પ્રકારની સારીસરખી હકૂમતે ત્યાં સ્થપાઈ.
મક્કાની મહત્તાનું બીજું કારણ ત્યાં આવેલું કાબાનું પુરાણું મંદિર છે. આ મંદિર પણ મહંમદસાહેબ પહેલાં હજારો વરસોથી અરબસ્તાન અને તેની આસપાસના લોકોનું સૌથી મોટું તીર્થ મનાતું આવ્યું હતું. મક્કાનો આગળ વધેલો વેપાર અને કાબાની પૂજા એ બંનેને કારણે અરબસ્તાનમાં મક્કાના હાકેમનાં માન અને ધાક શરૂઆતથી જ બહુ હતાં. મક્કામાં તે સમયે કુરેશીઓનો કબીલો સૌથી વધારે ઇજ્જતઆબરૂવાળો ગણાતો. કુરેશોનો સરદાર જ મક્કાના નાનકડા રાજનો માલિક કે હાકેમ હતો, અને તે જ કાબાની દેખરેખ રાખતો. જેમના નામ પરથી મહંમદસાહેબના કુળને ‘બની હાશિમ’નો વંશ કહેવામાં
૨૧
