________________
૧૮
હજરત મહંમદ અને ઇસ્લામ વિદેશી અને બિનખ્રિસ્તી હુમલો કરનારાઓને ઠેકઠેકાણે મદદ કરી.
આવા ધર્મ અને આવા મહંતો ભોળાભલા આરબોમાં કોઈ જાતનો સુધારો કરે એવી આશા રાખવી વ્યર્થ હતી. તેઓ તેમનું કશું હિત કરી શકે તેમ પણ નહોતું. સુધારા કે હિતને બદલે યહૂદીઓ અને ખ્રિસ્તીઓના પરસ્પર વિરોધ અને દુશ્મનાવટથી આરબોનાં જીવનને અને તેમની આઝાદીને બહુ મોટો ધક્કો પહોંચ્યો.
બીજા ધર્મોનો તિરસ્કાર કરવામાં ખ્રિસ્તીઓ અને યહૂદીઓ એકબીજાથી ચડી જતા. પાંચમી સદીના અંતમાં અરબસ્તાનના એક ભાગ, યમનના એક યહૂદી હાકેમ ચૂસુફ જુનવાસે યહૂદી ધર્મ માનવાની ના પાડનાર બધા લોકોને અને ખાસ કરીને ખ્રિસ્તી આરબોને રિબાવી રિબાવીને મારી નાખવા માંડયા. રિબાવીને મારવાની તેની એક ખાસ રીત ભડભડકી આગમાં નાખીને તેમને જીવતા બાળી મૂક્વાની હતી. યમનમાં તે સમયે ખ્રિસ્તીઓ પણ ઘણા હતા. અરબસ્તાનની બહાર યહૂદીઓનું કોઈ રાજ નહોતું, પણ ખ્રિસ્તીઓની એક જબરજસ્ત હકૂમત યમનથી થોડે જ દૂર લાલ સમુદ્રને સામે કિનારે ઇથિયોપિયામાં મોજૂદ હતી. યમનના ખ્રિસ્તીઓએ યહુદીઓ વિરુદ્ધ ઇથિયોપિયાના ખ્રિસ્તી બાદશાહ સાથે મળીને કાવતરું કર્યું. ઇથિયોપિયાના બાદશાહે લશ્કર મોલીને જનવાસને મારી નખાવ્યો અને યમનનો રાખો પ્રાંત કબજે કર્યો. આ વાત મહંમદસાહેબના જન્મથી કેવળ ૭૦ વરસ પહેલાંની છે. યમન પ્રાંત મક્કાની દક્ષિણે આવેલો છે. મક્કામાં આ પ્રાંત સૌથી ફળદ્રુપ અને સૌથી હરિયાળો છે અને તે લાલ સમુદ્રથી ઈરાનના અખાત સુધી ફેલાયેલો છે. આમ આ બે ધર્મોની પરસ્પરની દુશ્મનાવટને કારણે અરબ સ્તાનની દક્ષિણ અને પૂર્વનો બહુ મોટો ભાગ વિદેશીઓના હાથમાં આવી ગયો અને ઈ. સ. ૬૧૦ સુધીમાં એક પછી એક વાર વિદેશી રાજાઓએ તેના પર રાજ્ય કર્યું
- નીચેની વાત પરથી યહૂદીઓના અને ખ્રિસ્તીઓના માંહોમાંહેના ઝઘડાનો વધારે ખ્યાલ આવે છે. ખ્રિસ્તીઓનાં પુસ્તકોમાં લખ્યું છે કે “એક વાર ખ્રિસ્તીઓના પાદરીઓ અને યહૂદીઓના પુરોહિતો વચ્ચે ત્રણ દિવસ સુધી વિવાદ ચાલ્યાં. આખરે યહૂદીઓએ કહ્યું, “જે તમારો