________________
૧૨૦
હજરત મહંમદ અને ઇસ્લામ વિશ્વાસને દૃઢ કરવામાં અને ભલાં કાર્યો કરવામાં હિંમત આપતા રહેવું એ જ લોકોના કલ્યાણનો રસ્તો છે. બીજા બધા રસ્તા પાયમાલીના છે.” છેવટે તેમણે આ આયત લોકોને સંભળાવી:
પરલોકમાં અલ્લા તેઓને જ સુખ આપશે જેઓ આ દુનિયામાં મોટા થવાની કોશિશ નથી કરતા, જે કોઈના પ્રત્યે અન્યાય નથી કરતા. પરલોકનો આનંદ કેવળ એ જ લોકો માટે છે જે આ દુનિયામાં સંયમપૂર્વક રહે છે” (૨૮-૮૩)
મહંમદસાહેબે લોકોને આપેલો આ અંતિમ ઉપદેશ હતો. મસીદની પાસે જ આયશાની ઝૂંપડી હતી. અલી અને ફજલના ખભા પર હાથ મૂકીને મહંમદસાહેબ પછી આયશાને ત્યાં ચાલ્યા ગયા. એ તેમના તાવનો ચોથો દિવસ હતો.
શનિવારની રાતે તાવ બહુ જ વધી ગયો. તેમની બેચેની જોઈને તેમની એક પત્ની ઉમ્મ-સલમા મોટેથી રોવા લાગી. મહંમદસાહેબે તેને ધમકાવીને કહ્યું: “ચૂપ, જેને અલ્લા પર વિશ્વાસ છે તે કદી આમ ઘાંટા ન પાડે.” એક પ્રશ્નના જવાબમાં તેમણે કહ્યું:
હા, જેના હાથમાં મારી જાન છે તે અલ્લાના કસમ છે કે જ્યારે પણ આ દુનિયામાં ઈશ્વર પર વિશ્વાસ રાખનાર કોઈ પણ માણસને મુસીબત પડે છે કે રોગ થાય છે તો એ મુસીબત મારફતે તેનાં પાપોને અલ્લા એવી રીતે દૂર કરે છે જેવી રીતે પાનખર ઋતુમાં વૃક્ષો પરથી પાંદડાં ખરી પડે છે.
આપણાં દુ:ખ આપણાં પાપ ધોવા માટે છે. ખરેખર ઈશ્વર પર ભરોસો રાખનાર કોઈ માણસને એક કાંટો વાગે છે તો અલલા તેની મારફતે તેનો મોભો વધારી દે છે અને તેનું એક પાપ ધોવાઈ જાય છે.
“જેનો વિશ્વાસ જેટલો પાકો તેટલી તેની વધારે પરીક્ષા કરવામાં આવે છે. જેનો વિશ્વાસ અટળ છે તેને જ દુ:ખ પણ વધારે આપવામાં આવે છે. વિશ્વાસ કાચી હોય તો દુ:ખ પણ
