________________
સનાતન હિંદુ ધર્મનો હું કેવો અર્થ કરું છું ૩૩ છે. મારા અર્થ પ્રમાણે અથવા મારા આત્માની પ્રતીતિ પ્રમાણે – અને મને પાંડિત્ય કે શાસ્ત્રીય જ્ઞાન આધારરૂપ નથી પણ આત્માની પ્રતીતિ જ આધારરૂપ છે ---- ઉપર ટાંકેલાં વચનો જેવાં વચનોને બીજે અર્થ ન હોય તો એવું હોવું જોઈએ કે તે જ બ્રાહ્મણો ગૌભક્ષણ કરતા હતા કે જેઓ ગાયને મારીને પાછા ગાયને સર્જી શકતા હતા. પણ આવા વાદવિવાદની રાાથે હિંદુ જનતાને કશો સંબંધ નથી. મેં વેદાદિનો અભ્યાસ નથી કર્યા, ઘણા સંસ્કૃત ગ્રંથોના અનુવાદથી જ જાણું છું. એટલે મારા જેવા પ્રાકૃત માણસ આવા વિષયમાં શું વાત કરે? પાણ મને આત્મવિશ્વાસ છે, અને તેથી મારા અનુભવની વાત હું બધું કર્યા કરું છું ગોરક્ષાનો અર્થ શોધવા જઈશું તો કદાચ ક્યાંય આપણને એક જ અર્થ નહીં મળ, કારણ આપણા ધર્મમાં કલમા જેવું સર્વસામાન્ય અને એક જ એવું કંઈ નથી, અને ગંબર નથી. આથી કદાચ આપણે ધર્મ સમજવામાં મુશ્કેલી આવતી હોય છતાં તેમાં સહેલાઈ પણ થાય છે, કારણ અનેક વરતુ હિંદુ જનતામાં સ્વાભાવિક રીતે જ પ્રવેશ કરી ગયેલી છે. બાળક પણ સમજે છે કે ગાયની રક્ષા કરવી જોઈએ, ગોરક્ષા ન કરીએ ત્યાં સુધી આપણે હિંદુ શેના?
નવMવન. રપ-૧-૧૯૨૫, પા. ૧૬૧
૧૫. સનાતન હિંદુ ધર્મનો હું કેવો અર્થ કરું છું
(મૂળ હિંદુ ધર્મના મથાળા હેઠળના લેખમાંથી)
હું હમેશાં જ મને પોતાને સનાતની હિંદુ તરકે ઓળખાવું છું. મારી મદ્રારાની મુસાફરી દરમિયાન અસ્પૃશ્યતાના પ્રશ્નની ચર્ચા કરતાં તો મેં મારા આ દાવા હંમેશના કરતાં વધારે ભારપૂર્વક રજૂ કર્યો છે. અને છતાંય દુિ ધર્મના નામે થનારી એવી કેટલીક બાબતો છે જે મને માન્ય નથી. જા સાચો સનાતની ન હોઉં તો પોતાના સનાતની અગર એવા જ બીજા નામથી ઓળખાવવાની મને ઇચ્છા નથી. તેમ એક મોટા ધર્મના નામનો આશ્રય લઈને તેમાં છૂપી રીતે કશો સુધારો કે
