Page Text
________________
હિંદુ ધર્મનું હાર્દ
ચુસ્ત સનાત રૂઢિ કઈ એનો પણ કંઈ પત્તો ન મળે. સનાતન રૂઢિ શું એ વિશે પ્રાણ પ્રાંત પ્રાંતની કલ્પના નિરાળી.
હિંદુઓમાં દરેક જણને થાય છે કે પોતાના પ્રાંતનો રિવાજ એ જ રૂઢ હિંદુ ધર્મ.
આ કાગળમાં અંક પક્ષ રજૂ થયો છે. વખનારના બળાપાને સ્થાન છે. હિંદુ ધર્મ જીવંત વસ્તુ છે. તેમાં ભરતીઓટ ધયા કરે છે. તે જગતના કાયદાને અનુસરે છે. મૂળરૂપ તે એક જ પણ વૃક્ષરૂપ ત વિવિધ છે. તેની ઉપર ઋતુઓની અસર થાય છે. તેને વસંત છે ને પાનખર છે; તેને શરદ છે ને ઉપણવ છે. વર્ષોથી પણ તે વંચિત નથી રહેતો. તેને સારુ શાસ્ત્ર છે ને નથી. તેના આધારે એક જ પુસ્તક ઉપર નથી. ગીતા સર્વમાન્ય છે પણ ગીતા માર્ગદર્શક છે. રૂઢિઓ ઉપર તેની અસર થોડી જ છે. હિંદુ ધર્મ ગંગાના પ્રવાહ છે. મૂળમાં તે સ્વસ્થ છે. તેના માર્ગમાં તેને મેલ પણ ચઢ છે છતાં જેમ ગંગાની પ્રવૃત્તિ સર્વાળ પોપક છે તેમ હિંદુ ધર્મનું છે. પ્રત્યેક પ્રાંતમાં તે પ્રાંતીય સ્વરૂપ પકડ અને છતાં તેમાં એકના રહુલી જ છે. રૂઢિ એ ધર્મ નથી. રૂઢિમાં ફેરફાર થશે છતાં ધર્મસૂત્ર એક જ રહશે.
હિંદુ ધર્મની શુદ્ધતાનો આધાર હિંદુધર્મની તપશ્ચર્યા પર રહે છે. જ્યારે જ્યારે ધર્મ ભયમાં આવી પડે છે ત્યારે ત્યારે હિંદુધર્મી તપશ્ચર્યા કરે છે, મેલનાં કારણ શોધે છે ને તેના ઉપાય યોજે છે. શાસ્ત્રોમાં વૃદ્ધિ થયા જ કરે છે. વેદ, ઉપનિષદ સ્મૃતિ, પુરાણ, ઇતિહાસાદિ એક જ કાળ નથી ઉદ્દભવ્યાં. પણ પ્રસંગ આવ્યું તે તે ગ્રંથોની ઉત્પત્તિ થઈ છે. તેથી તેમાં વિરોધાભાસ પણ જોવામાં આવે છે. તે તે ગ્રંથો શાશ્વત સત્યનો અમલ કેવી રીતે થયો એ બતાવે છે. તે કાળ થયેલા અમલ બીજ કાળ કરવા જતાં આપણે નિરાશાકૂપમાં પડીએ છીએ. એક વેળા આપણે પશુયજ્ઞ કરતા નથી આજે કરીએ ? અંક વાળા આપણે માંસાહાર કરતા તેથી આજે કરીએ? એક વેળા ચારના હાથ-પગ કપાતા તે આજે કાપીએ ? એક વેળા એક સ્ત્રી અનેક પતિ કરતી આજે કરે ? એક વેળા બાળ કન્યાનું દાન કરતા, આજે કરીએ ? એક વેળા આપણે કેટલાકનો તિરસ્કાર કર્યો, આજે તેની પ્રજા તિરસ્કૃત ગણીએ ?
| SR No. | 005972 |
| Book Title | Hindu Dharmanu Hard |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | M K Gandhi |
| Publisher | Navjivan Prakashan Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 274 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Interfaith |
| File Size | 10 MB |