________________
ઈશ્વરને સાક્ષાત્ જોવા મને જુદું જ લાગે છે. પરસ્પરનો પ્રેમ એ સાચો પ્રેમ નથી, પરસ્પરનો વિશ્વાસ એ સાચો વિશ્વાસ નથી. તમારા પર દ્વેપ કરનારાઓને ચાહવા, તમારા તમારા પડોશી પર વિશ્વાસ ન હોય છતાંયે તેને ચાહવો એ સાચો પ્રેમ છે. અંગ્રેજ સત્તાવાળાઓ ઉપર અવિશ્વાસ રાખવાનાં મારી પાસે સંગીન કારણો છે. જો મારો પ્રેમ સાચો હોય તો તેમને વિશે મને અણભરોસો હોવા છતાંયે મારે તેમને ચાહવા જોઈએ. મારા મિત્ર પર મને ભરોસો હોય ત્યાં સુધી જ મારો પ્રેમ ટકતો હોય તો એ પ્રેમ શા ખપનો? એવો પ્રેમ તો ચોર લોકોમાંયે માંહોમાંહે હોય છે. પતી જતાંવંત તેઓ પરસ્પર દુમન બની જાય છે.
દક્તિનવંધુ, ૩-૩-૧૯૪૬, પા. ૨૮
૫. ઈશ્વરને સાક્ષાત્ જોવા
રિઝનમાં એક વાચક પોતાને કોયડારૂપ લાગતાં સવાલ મોકલે છે. તેનો જવાબ મેં નીચે મુજબ આપ્યો છે :
કોય
‘‘પેલે દિવસે તમે એકરાર કર્યો કે મેં ઈશ્વરનો સાક્ષાત દીઠો નથી. તમારા સતીના શોની પ્રસ્તાવનામાં તમે કહો છો કે દૂરથી સત્યમાં હું ઈશ્વરને મૂર્તિમંત થયેલો લાગું છું. મને આ બંને વાતો સુસંગત લાગતી નથી, વિસંગત લાગે છે. બરાબર સમજાય તેટલા ખાતર આનો ખુલાસો કરશો.''
જવાબ
“ઈશ્વરને સાક્ષાત્ જોવા' અને દૂરથી તેને સત્યમાં મૂર્તિમંત થયેલો ભાળવો' એ બે વાતોમાં મોટો ફેર છે. મને લાગે છે કે આ બંને વિધાનાં પરસ્પર મેળ વગરનાં નથી એટલું જ નહીં, બંનેમાંથી એકબીજાને ખુલાસો મળી રહે છે. હિમાલયને આપણે ઘણે દૂરથી ભાળીએ છીએ અને આપણે તેની ટોચે પહોંચીએ ત્યારે તેનો આપણને સાક્ષાત્કાર થયો
