________________
-
હિંદુ ધર્મનું હાર્દ
એ પોતાની હાજરી પ્રતીત ન કરાવી શકે, તો મારે મન તો એ ઈશ્વર નથી. વળી હું પૂછું કે, જે એ આ વિશ્વનો પિતા છે તો એનાં બાળકોનાં દુઃખોનું એને લાગે છે? જો તેને લાગતું હોય તો બિહાર કટામાં પાયમાલી કરનાર ધરતીકંપથી આવો ગજબ ને એનાં બાળકો પર આટઆટલાં દુઃખ શું કામ ગુજાય? આબિસીનિયાની નિર્દોષ પ્રજાને અપમાનિત કેમ કરી ? તેઓ શું એનાં બાળકો નથી? તે શું સર્વસત્તાધીશ નથી? તો પછી આ બધી આફતો એ કેમ ન રોકી શક્યો? ગરીબ મારી માતૃભૂમિના સ્વાતંત્રાર્થે આપ સત્યમય ને અહિંસક લડત લડ્યા ને એમાં ઈશ્વરની મદદ પ્રાર્થ. પરંતુ, મને લાગે છે કે, તે મદદ આપને ન આપવામાં આવી, અને ઈશ્વર પર કદી આધાર ન રાખનારું પાર્થિવતાનું જે મજબૂત બળ તે આપની ઉપર ફાવ્યું, આપને અપમાનિત કર્યા, અને કમને આપને પાછા પડવું પડ્યું. જો ઈશ્વર હોત, તો જરૂર આપને એણે મદદ કરી હોત, કેમ કે ખરેખર આપનો મુદ્દો એને યોગ્ય હતો. આવા વધુ દાખલા આપવાની મારે જરૂર નથી.
એટલે, આજના જુવાનિયાઓ ઈશ્વરમાં શ્રદ્ધા નથી રાખતા એમાં આશ્ચર્ય નથી, કેમ કે તેઓ ઈશ્વરની ના કરવા નથી માગતા, તેઓ સાચો નાના ફવા માગે છે. આપના લેખમાં આપે વન કવર માં જીવંત શ્રદ્ધાની વાત કરી છે. જો આપ ઈશ્વરના અસ્તિત્વની કોઈ ચોકકસ અબાધ્ય સાબિતી આપો. તો મને ભારે સંતોષ થશે ને જુવાનવર્ગ પર આપનો ભારે ઉપકાર થશે. મને વિશ્વાસ છે કે, આમેય જે ગૂઢ પ્રાન પડેલો છે તેને આપ ગૂઢતર નહીં કરે, પણ એ વિશે કાંઈક ચોકકસ પ્રકાશ પાડશો.' '
મને બરોબર ડર છે કે, જે કહેવાનો છું તેનાથી, પત્રલેખક જે ગૂઢતાની વાત કરે છે તે દૂર નહીં થાય.
લેખક માને છે કે મેં ઈશ્વરનો સાક્ષાત્કાર કર્યો હોય. એવો કશ દાવો હું નથી કરી શકતો. પણ જેમ વૈજ્ઞાનિકો મને કહે છે એ ઘાણી વસ્તુઓમાં મારી જીવંત શ્રદ્ધા છે, એમ જીવનવ્યાપી ઈશ્વરમાં મને જરૂર જીવંત શ્રદ્ધા છે. અહીં દલીલ કરવામાં આવે કે, વૈજ્ઞાનિકોને કર્યો ખરી માની લીધેલી હકીકતોની તો તેઓના કહ્યા પ્રમાણે પ્રયોગ કરીને જાતે ખાતરી કરી શકાય. બરોબર તેમ જ પિઓ અને પગંબરોનુંય કહેવું છે. તેઓ જણાવે છે કે, અમે જે માર્ગ ગયા એ માર્ગે ચાલનાર કોઈ પણ માણસ ઈશ્વરસાક્ષાત્કાર કરી શકે. પણ વાત એ છે કે, સાક્ષાત્કાર લઈ જનાર રસ્તે જાતે આપાસે જવું નથી, અને જીવનની એકમાત્ર જે ખરી મુદ્દાની વસ્તુ છે તે વિશે જાતઅનુભવીઓની સાક્ષીને આપણે માનવી નથી. ઈશ્વરમાં આપણને જીવંત શ્રદ્ધા અર્પનારી વસ્તુની તોલમાં