________________
सर्ग १ श्लो० ४-५ ] हीरसौभाग्यम् सन्तः ? शुद्धो मात्सर्यरहित आशयोऽभिप्रायो मनो वा येषां ते । आशयशब्देन चित्तमपि प्रोच्यते । यथा नैषधे-'दयासमुद्रे स तदाशयेऽतिथीचकार' इति । तवृत्तिः-तदा. शये नलचित्त । शुद्धाशयाः क इव ? प्रवाहा इव । यथा जाह्नवीया जाह्नव्या गङ्गाया इमे जाह्ववीयाः प्रवाहा ओघा निर्मलमध्याः स्युः । ते के सन्तः ? येषां सतां मनीषा वुद्धिः कवीनां काव्यकर्तृणां कवित्व काव्यम् । जातावेकवचनम् । तदेव निष्क सुवर्ण कषितु सम्यक्परीक्षितु कषपट्टिकेव । कषः स्वर्णपरीक्षणपाषाणविशेषस्तस्य पट्टिका शिला तद्वद्वर्तते । यथा कषोपलेन स्वर्ण परीक्ष्यते तथा यत्प्रतिभाप्रागल्भ्येन काव्यमपि विशुद्ध विधीयते ॥
શ્લોકાઈ
ગંગાના પ્રવાહ જેવા શુદ્ધ અને નિર્મલ અંતઃકરણવાળા સત્પર મારા ઉપર પ્રસન્ન થાઓ, જેઓની બુદ્ધિ કવિજનોનાં કાવ્યરૂપ-સુવર્ણની પરીક્ષા માટે કસોટી જેવી છે. (જેમ કસોટીના પાષાણ S५२ सुवानी परीक्षा थाय छ, तम सत्पुरुषांनी प्रतिमा ४०य ५९ शुद्ध मने छ.) ॥४॥
अथ प्रस्तुताभिधेयमाहव अन्य अभिधेय (विषय) मतापे छ:--
अमन्दगन्धैरिव गन्धसारो, दिशो यशोभिः सुरभीकरोति ।
वृत्तं व्रतीन्द्रस्य तनोमि तस्य, कुरान्ववायास्वरपद्मबन्धोः ॥५॥ ___ अहं तस्य साहिश्रीमदकब्बरनरपतिप्रदत्तजगद्गुरुबिरुदतया जगति विख्यातिभाजो वतिनां साधूनामिन्द्रस्य श्रीहीरविजयसूरीश्वरस्य वृत्त काव्यंचरित वा तनोमि विस्तारयामि । करोमीत्यर्थः । 'कथिताः करणे तनने ग्रथने चोत्पादने च ये पूर्वम् । ते धातवः स्पृशन्ति प्रायस्तुल्यार्थतामेव ॥' इति क्रियाकलापोक्तेः। किं च वृत्तनायकाश्चतुर्विधा वर्ण्यन्ते । धीरोदात्ताः, धीरोद्धताः, धीरललिताः, धीरप्रशान्ताश्च । तत्र धीरोदात्ता रामचन्द्रादयः, धीरोद्धता दुर्योधनादयः, धीरललिता नलादयः, धीरप्रशान्ता जीसूतवाहनप्रमुखाः । तेषु तेष्वपि नायकेषु श्रीहीरविजयसूरे(रप्रशान्तत्वेन वृत्तकरण युक्तिमदेव । कि० ? कुरा इति नामा व्यवहारी तस्य योऽन्ववायो वंशः । 'गोत्रं तु संतानोऽन्ववायो. ऽभिजनः कुलम्' इति हैमः । स एवाम्बरमाकाश तत्र प्रकाशकत्वात्पद्मानां बन्धुरिव पद्मबन्धुर्भास्वान् । यत्तदोः संबन्धात्तस्य । कस्य ? यो वतीन्द्रो यशोभिः स्वकीर्तिभिः कृत्वा दिशः सर्वा अप्याशाः सुरभीकरोति वासयति । चित्रास्पदीकरोतीत्यर्थः । क इव ? गन्धसार इव । यथा चन्दनगमः अमन्दरतिवहुलैर्गन्धैः परिमलैर्दिशः सुरभयति समस्तहरितः सुरभीकुरुते ॥
શ્લોકાઈ
બાદશાહ અકબરે આપેલા “જગશુના બિરુદથી સારાયે વિશ્વમાં ખ્યાતિ પામેલા, “કુરા”