________________
१८०
हीरसौभाग्यम् सर्ग ३ श्लो० ७०-७२ नेव यथा नाभिनरेन्द्रेण विश्वषां त्रिभुवनजनानां प्रशस्येन श्लाघाहेण वृषभोऽङ्कः उरुप्रदेशे लाञ्छन यस्य स वृषभाङ्कस्तेन वृषभदेवनाना तनूभवेन नन्दनेन इक्ष्वाकुनामा वंश उदयवानमानि ॥
શ્લોકાર્થ વ્યાપારીઓમાં શ્રેષ્ઠ એવા કુરશાહે પુત્રરત્ન હીરકુમારવડે ઓશવાળ વંશને અભ્યદયવાળા માન્યો. જેમ નાભિરાજાના વિશ્વવંદનીય એવા શ્રી ઋષભદેવ પુત્રવડે ઈવાકુવંશ આબાદીને પાસે હતો, તેમ હું માનું છું કે હીરકુમારવડે ઓશવાળ વંશ ૧૭ જગતમાં આબાદીને પામનાર मन्या . ॥७॥
धान्योदितां प्रथमतः पृथुकप्रकाण्डः,
कीरस्य शाव इव चारुमुवाच वाचम् । तस्याः पुनः समवलम्ब्य कराङ्गुलीः स,
लीलायित वितनुते स्म गतौ स्विकायाम् ।।७१॥ स पृथुकप्रकाण्डः बालशार्दूलः प्रथमतः पूर्वम् । सार्वविभक्तिकस्तस् । सर्वाभ्योऽपि विभक्तिभ्यस्तस् स्यादित्येके । धात्र्या उपमात्रा उदिताम् उच्चरितां कथितां चारु मनोहरां वाचं वाणीम् उवाच वक्ति स्म । क इव । कीरस्य शाव इव । यथा शुकस्य बालकः प्रथमतः कथितां चार्वी मनोशां वाचं वदति । पुनः स कुमारः तस्या धात्र्याः कराङ्गुलीः हस्तस्य तर्जन्यादिका अगुलीः समवलम्ब्य आश्रित्य । गृहीत्वेत्यर्थः । स्विकायामात्मीयायां गतौ गमने लीलायित लीलया आचरित चारुचक्रमणविलास तनुते स्म । लीलागमनमदर्शयदित्यर्थः । 'हंस तनौ संनिहितं चरन्त मुनेमनोवृत्तिरिव स्विकायाम् ॥
લેકાર્થ બાલસિંહસમાન હીરકુમાર પ્રથમ ધાવમાતાવડે બેલાયેલી મનોજ્ઞ ભાષાને ઉચ્ચારતા હતા. જેમ પોપટનું બચ્ચું બીજાએ ઉચ્ચારેલી ભાષાને બેલે તેમ હીરકુમાર સુંદર એવી કાલી કાલી ભાષા બોલતા હતા. વળી તે ધાવમાતાની તર્જની આંગળી પકડીને પડતાની મંદ મંદ ગતિથી કીડાને કરતા કરતા ચાલતા હતા. પછી
चूलाक्रियामहमथाङ्गभवस्य तस्य,
संतन्वता पुलककोरकितेन तेन । श्रीदायित प्रदिशता मणिहेमजात
माढयायितं समुदयेन च मागणानाम् ॥७२।।
अथ वाग्गमनपाटवभवनानन्तरं पुलकेन रोमहर्षेण कृत्वा कोरकाः कुड्मलाः संजा. ता अस्येति । 'पुलककोरकिततनुः' इति चम्पूकथायाम् । रोमाञ्चकञ्चुकितेन कुंराव्यवहा.
