________________
શ્રી હીરવિજયસૂરિરાસ
હાકલિ હીઓ હાથ કરી, તન ખંચી મન વારિ,
જે ઘર ગયાં ન માનીએ, અંગણ તાસ નિવારિ. મીઠો કડુઓ લીંબડો, જો આપોપે દેશ;
દ્રાખે મંડપ મોરીઆ, કહા કીજે પરદેશ ? ભમરા ભાખર દીહડા, લીંબ ચઢીને ઠેલ;
- કેતક મોરે શરદમેં, વળી હોયૅ રંગરેલ. ખિણ ખાંડો ખિણ વાટલો, ખિણ લાંબો ખિણ લીહ;
દૈવ ન દીધા ચંદને, સરખા સર્વે દીહ (ઢાળ ૮ – સુરસુંદરી કહે શિર નામી – રાગ માલવગોડ) સહુ સરીખા દિવસ ન હોય, ઓહડ ચિતે મન સોય;
કિહાં માગ્યા એ કન્ડે દામ, ગઈ હરમતિ ન થયું કામ. ૯૦ બોલે ત્રટકી ઓયડ તામ, બાંધે ત્રગઠી સાથે દામ;
ન લેઈ ગયો રાવણ રાય, તું તે લેઈ જાઈશ સહી ભાય. ૯૧ તવ ખીજ્યો રોહડ ત્યાંહિ તુજ વિણ અડવું નહિ ગઢમાંહિ;
માગે છે તો હોઈ રાતો, એણે વચને હુ પ્રાણઘાતો. ૯૨ લાક્યો ઓહ! મન કળકળીઓ, ખરખરતો મંદિર વળીઓ;
મને કીધો ખરો વિચારો, નર માગ્યા શિર ધિ કારો. ગતિ કટિ સ્વર હોએ ભંગ, પરસેવો ને ઢીલો અંગ;
સૂર મિત્ર ઘરે ગયો ચંદો, કળા ઝાંખતાં મુખડું મંદો. દેહક્કાંતિ પલાસનો પાન, અણછેડ્યાં જતાં ગઈ સાન;
કીધો ઓડે એમ વિચાર, ધરે હીઅડે ડંશ અપાર. એણે અવસરે નગરી રાય, બોલ્યો બેટો તસ તેણે થાય;
મુને દીજે બહુત ગરાસ, ઈમ કહેતાં હુઆ છમ્માસ. નવિ આલે રાજા જ્યારે, કરે વિનતી મંત્રી ત્યારે;
નાના. સિંહ તણો એ બાળ, દેવે ગજ મોટા શિરફાળ. ૯૭
વળી મંત્રી રાજાને કહે છે કે, તમે પુત્રને મનાવી લો. એ રહેશે તો તમારો વંશ – ઘરસૂત્ર રહેશે.”
પા. ૮૮.૨ કેતક મોર સરદ કાલિ ૯૪.૨ માગતાં ('ઝાંખતાંને બદલે) ટિ. ૮૭.૧ આપોપ = પોતાનો ૮૮.૧ દહડા = દિવસ ૮૯.૧ ખિણ = ક્ષણ ૯૦.૨ હરમતિ
= લાજ, આબરૂ ૯૧.૧ ત્રટી = તાડૂકીને ૯૨.૧ અડીઉં = અડ્યું રહ્યું ૯૨.૨ રાતો = રાતોપીળો – ધૂંઆપૂંઆ ૯૫.૧ પલાસનો પાન = પલાશના પાન જેવો – ફિક્કો
