________________
સંઘવીશેઠ તરફથી આજ્ઞા મળતા ટેલીયાએ બપોરના ૧-૧૫મિનિટે સમગ્ર સંઘના પડાવમાં ટહેલ પાડી ઉપર મુજબની જાહેરાત કરી દીધી.
અને બીજા દિવસે સવારના ચાર વાગે ડંકા નિશાન શરણાઈના સૂરોના નાદે સંઘે થાણા-દેવડીના રસ્તે ખીજડીઆ ગામના માર્ગે પ્રયાણ આદર્યું છે એવા સમાચાર મળતાં જ આખા ગોંડલ શહેરમાં હાહાકાર મચી ગયો અને બપોર સુધીમાં તો રાજ્યભરમાં જબર ખળભળાટ મચી ગયો. ગોંડલબાપુ ભગવતસિંહજી ઉપર ફિટકારોનો વરસાદ વરસવા લાગ્યો, પણ એ તો કાઠી બાપુ. જમાનાના ખાધેલ. બધુંય ઘોળીને પી ગયા. ઘણી વખત એવું બને છે કે બધેય સિંહ જેવો થઈને ફરતો માણસ ઘરમાં મિયાંની મિંદડી જેવો બની જાય છે. અહીં પણ એમ જ બન્યું. મૂછ ઉપર તાવ દેનારા ભગાબાપુ મહારાણી ગુલાબકુંવરની પાસે મિયાંની નિંદડી જેવા થઈ ગયા. મહારાણી ગુલાબકુંવરબાએ ત્રીજું નેત્ર ખોલ્યું અને ભગાબાપુને આંખો ફાડીને કહ્યું કે આર્યાવર્તનો આ દેશ અને આ સોરઠની ધરતી જાત્રાએ નીકળેલ યાત્રાળુઓના પગથારે પાવન થાય. ત્યાં તમે પૈસાના લોભે યાત્રાએ નીકળેલ એ મહાન સંઘ મોટા પુત્યે આપણી ધરતીને પાવન કરવા આવતો હતો ને જાકારો આપ્યો. આથી મારી આંતરડી કકળી ઊઠી છે. જ્યાં સુધી એ સંઘ આપણી ધરતી ઉપર પગ નહીં મૂકે ત્યાં સુધી મારે અન્ન-પાણી હરામ છે. આ મારો અફર નિર્ણય છે. મહારાણી ગુલાબકુંવરબાએ બાપુની સામે બંડ પોકાર્યું અને બાપુ ઢીલા પડી ગયા. બીજી બાજુ પોલીટિકલ એજન્ટનું દબાણ આવ્યું કે તમે સંઘને તમારા રાજ્યમાં આવતો કેમ રોક્યો? ત્રીજી બાજુ ભાવનગરના મહાન ચાણક્ય સર પ્રભાશંકર પટ્ટણી સાહેબનું પણ એવું જ કહેણ આવ્યું. છેવટે ગોંડલ બાપુએ નમતું જોખ્યું અને મહમદશેઠ તથા ગોંડલ શહેરના મહાજનને બોલવી વિનંતી કરી કે તમે
૫૦
