________________
સમકાલીન ધાર્મિક પરિસ્થિતિ
ય
ઉપેક્ષા
(નિ) “ હું એકાદ ભયાનક જંગલમાં રહેતા. જો કાઇ પણ વીતરાગી તે જંગલમાં આવે તે તેના રૂવાં ખડાં થાય એવું ભયંકર એ જંગલ રહેતું શિયાળામાં ભયંકર હિમપાત થતા હોય ત્યારે હું ખુલ્લી જગ્યામાં રહેતા અને દિવસે જ'ગલમાં ભરાઈ જતા. ઉનાળાના છેલ્લા મહિનામાં હું દિવસના ખુલ્લી જગ્યામાં રહેતા અને રાતના જંગલમાં ઘૂસી જતા. શ્મશાનમાં માણસેાનાં હાડકાં માથા નીચે રાખીને હું સૂઈ જતા. ગામડિયા લેાકેા આવીને મારી પર થૂંકતા, પેશાબ કરતા, ધૂળ નાખતા કે મારા કાનમાં સળીએ નાખતા. તેાપણુ તેમના વિષે મારા મનમાં કથારેય પાપમુદ્ધિ જાગી નથી.
આહારકત
( ઈ ) “ આહારથી આત્મશુદ્ધિ થાય છે એવી કેટલાક શ્રમણાની અને બ્રાહ્મણાની માન્યતા છે. તેએ ફક્ત ખાર ખાઈ તે રહે છે, ખેરાનું સૂર્યું ખાય છે, ખેરાના કાઢા પીએ છે અથવા ખીજો કાઈ પણ પદાર્થ ખારાનેા જ કરીને ખાય છે. હું એક જ ખેર ખાઈ ને રહેતા, એવું મને યાદ છે. હું સારપુત્ત, તું એવું ના માનતા કે તે વખતે ખેર ઘણાં મેટાં હશે. આજે જેવાં ખેાર છે તેવાં જ તે વખતે પણુ હતાં. આ રીતે એક જ ખેર ખાઈ તે રહેવાથી મારું શરીર ખૂબ કૃશ થઈ જતું. આસીત' વલ્લીની કે કાલવલ્લીની ગાંઠેાની જેમ મારા સાંધ એ સ્પષ્ટ દેખાતા હતા. મારા કિટબંધ ઊંટના પગલા જેવા દેખાતા. મારી પીઠની કરાડ સૂતરની તકલીઓની માળા જેવી દેખાતી. ભાંગેલા ધરના વાંસ જેમ ઊંયાનીયા થાય છે, તેવી હાલત મારી પાંસળીઓની થઈ. ઊંડા કૂવામાં પડતી નક્ષત્રાની છાયાની જેમ મારી કીકી ઊંડી ગઈ. કાચુ કડવું તુંબડુ કાપીને તડકામાં નાખવાથી તે જેમ કરમાઈ જાય છે તેવી રીતે મારા માથાની ચામડી કરમાઈ ગઈ. હું પેટ પર હાથ ફેરવવા માંડું તેા પીઠની કરેડ જ મારે હાથે લાગતી. તેના પર હાથ ફેરવું ત્યારે પેટની ચામડી હાથે આવતી. આવી રીતે મારી
