________________
૨૭
તેનાં પ્રમાણે લેની સામે વ્યવસ્થિત રીતે મૂક્વા માટે ધર્માનન્દજીએ એક નાનકડું નાટક લખ્યું. તે બોધિસત્વ નાટક' નામથી મરાઠીમાં પ્રસિદ્ધ થયું છે. “અભિધમ્મ’ પર પણ એમણે એક “નવનીત ટીકા ” લખી છે અને તે વિષય પર ગુજરાતીમાં લખ્યું છે. | ગુજરાત વિદ્યાપીઠમાં રહીને જેવી રીતે તેમણે અધ્યાપનનું કાર્ય કર્યું, તેવી જ રીતે જૈન ધર્મ અને સાહિત્યનો અભ્યાસ પણ ત્યાં કર્યો. અમેરિકામાં રહીને લાલા હરદયાલના સહવાસમાં એમણે સમાજસત્તાવાદને અભ્યાસ કર્યો જ હતો. આ બધા અભ્યાસના પરિપાક રૂપે એમણે બે પુસ્તક લખ્યાં—(૧) “હિન્દી સંસ્કૃતિ અને અહિંસા અને (૨) પાર્શ્વનાથનો ચાતુર્યામ-ધર્મ.'
આત્મચરિત્રને લગતાં “નિવેદન' અને “ખુલાસો' એ બે પુસ્તકે એમણે લખ્યાં. “નિવેદન' મરાઠી અને ગુજરાતીમાં પ્રસિદ્ધ થયું છે. ખુલાસો' અપ્રકાશિત છે.
કાકાસાહેબ કાલેલકર