________________
દિનચર્યાં
૨૮૧
થાય છે એવી સમજ છે. આ કાયાકલ્પને અને ભગવાનના એકાંતવાસને કરશે સંબંધ નથી. કારણ કે ભગવાન એ સમય દરમિયાન ઔષધે પચાર લેતા ન હતા; ફક્ત આનાપાનસ્મૃતિસમાધિની
ભાવના કરતા.
લાંબે વખત એકાન્તમાં રહેવાની પ્રથા સિંહલદ્વીપ, બ્રહ્મદેશ કે સિયામમાં ભાગ્યે જ દેખાય છે; પણ તિબેટમાં તે ચાલે છે એટલું જ નિહ, પણ કેટલીક જગ્યાએ તેને અતિરેક થયેલા જણાય છે. કેટલાક તિબેટી લામાએ વર્ષોંસુધી પેાતાની જાતને કાઈ ગુફામાં કે આવી જ ખીજી જગ્યાએ પુરાવે છે અને બધી સિદ્ધિએ પ્રાપ્ત કરવાના પ્રયત્ન કરે છે.
માંદગી
ભગવાન માંદા થયાનેા ઉલ્લેખ ઘણી ઓછી જગ્યાએ મળે છે. એક વખત રાજગૃહની પાસે વેળુવનમાં તે માંદા હતા. તેના કહેવાથી મહાસુદે તેને સાત ખેાધ્યગા કહી બતાવ્યા અને તે વડે તે સાજા થયા એવી કથા ખેાજઝ ંગસંયુત્તના સેાળમાં સુત્તમાં આવે છે. વિનયપિટકના મહાવર્ગમાં એવા ઉલ્લેખ છે કે ભગવાન સહેજ માંદા હતા અને તેને જીવક કૌમારભૃત્યે જુલાબ આપ્યા. ચુલવગ્ગમાં દેવદત્તની કથા છે. તેણે ગૃઘ્રકૂટ પર્વત પરથી ભગવાન ઉપર એક મોટા પથ્થર ફેંકયો. તેના ટ્રેકડાએ થઈ તે તેમાંતે એક ભગવાનને પગે વાગ્યા ત્યારે ભગવાન માંદા થયા હતા. દેવદત્ત ભગવાનનું ખૂન કરશે એવો ડર લાગવાથી કેટલાક ભિક્ષુએએ ભગવાન રહેતા હતા તેની આસપાસ પહેરે ભરવાની શરૂઆત કરી. તેમની હિલચાલ જોઈ તે ભગવાને આનંદતે કહ્યું, આ ભિક્ષુએ અહીં શા માટે ક્રે છે?'' આનંદે જવાબ આપ્યા, નુકસાન ન પહોંચે એટલા રહ્યા છે. ’
""
બૌદ્ધસધને પરિચય પૃ. ૩૪ જીએ.
*
ભદન્ત, દેવદત્તથી આપના શરીરને ખાતર આ ભિક્ષુએ અહીં પહેરા ભરી
'
