________________
૨૭૬
ભગવાન બુદ્ધ
ગણ્યા વગર ભિક્ષા લે છે અને તે ભિક્ષા પર નિર્વાહ ચલાવે છે, તેઓ મારો આદર કરીને મારા આશ્રયમાં ન રહ્યા હતા. કારણ કે, હું ક્યારેક ક્યારેક ગૃહસ્થનું આમંત્રણ સ્વીકારીને સારું અન્ન ખાઉં છું.
શ્રમણ ગોતમ રહેવા માટે મળેલી જગ્યામાં સંતોષ માને છે અને તેવા સંતેષના ગુણ વર્ણવે છે, તેટલા ખાતર જ, હે ઉદાયિ, મારા શ્રાવકે મારે આદર કરીને મારા આશ્રયમાં રહેતા હતા તે તેમનામાં જેઓ ઝાડ નીચે કે ખુલ્લી જગ્યામાં રહે છે, અને આઠ મહિના આચ્છાદિત જગ્યામાં પ્રવેશ કરતો નથી, તેઓ મારો આદર કરીને મારા આશ્રયમાં ન રહ્યા હોત. કારણ કે, હું ક્યારેક ક્યારેક મેટા મોટા વિહારમાં પણ રહું છું.
શ્રમણ ગોતમ એકાંતમાં રહેતા હોઈ એકાંતના ગુણ વર્ણવે છે, એટલા ખાતર જ જે મારા શ્રાવકે મારું માન રાખી મારા આશ્રમમાં રહેતા હતા, તે જેઓ અરણ્યમાં જ રહે છે, કેવળ પંદર દિવસ પછી પ્રતિક્ષા માટે સંઘમાં આવે છે, તેઓ મારું માન રાખી મારા આશ્રયમાં રહ્યા ન હતા. કારણકે, હું કોઈ કોઈ વખત ભિક્ષુઓ, ભિક્ષુણીઓ, ઉપાસકે, ઉપાસિકાઓ, રાજાઓ, મંત્રીઓ, બીજા સંદ્યના નેતાઓ અને તેમના શ્રાવકાને મળું છું.
પરંતુ હે ઉદાયિ, બીજા પાંચ ગુણ છે કે, જેને લીધે મારા શ્રાવકે મારે આદર કરીને મારા આશ્રમમાં રહે છે. (૧) શ્રમણ ગોતમ શીલવાન છે. (૨) તે યથાર્થ રીતે ધર્મોપદેશ કરે છે. (૩) તે પ્રજ્ઞાવાન છે તેથી મારા શ્રાવકે મારું માને છે અને મારા આશ્રમમાં રહે છે. (૪) આ ઉપરાંત હું મારા શ્રાવકોને ચાર આર્યસત્યોને ઉપદેશ કરું છું, અને (૫) આધ્યાત્મિક ઉન્નતિના જુદા જુદા પ્રકાર બતાવું છું. આ પાંચ ગુણોને લીધે મારા શ્રાવકે મારો આદર કરે છે અને મારા આશ્રમમાં રહે છે.
ભિક્ષુસંઘની સાથે રહેતા ભગવાનની દિનચર્યા *. પિતાના સંઘમાં ભગવાન બુદ્ધ કેવી શિસ્ત જાળવે છે, તે બધા