________________
દિનચર્યા
૨૭૧
ભગવાન બુદ્ધ રાજગૃહ આગળ છવક કૌમારભૂત્યના આમ્રવનમાં મેટા ભિક્ષુસંધ સાથે રહેતા હતા. તે વખતે કાર્તિકી પૂનમની રાતે અજાતશત્રુ રાજા પિતાના અમાત્યો સાથે પ્રાસાદ ઉપરના માળાપર બેઠો હતો. તે બોલ્યો, “કેવી સુંદર રાત્રિ છે! અહીં એ કઈ શ્રમણ કે બ્રાહ્મણ છે ખરે કે, જે પોતાના ઉપદેશથી અમારું ચિત્ત પ્રસન્ન કરે?” તે વખતે પૂરણ કન્સ૫, મખલિ ગોસાલ, અજિત કેસકમ્બલ, પકુધ કચ્ચાયન, સંજય બેલદ્રપુત્ત અને નિગઠ નાથપુત્ત, એ પ્રસિદ્ધ શ્રમણે પોતાના સંઘે સાથે રાજગૃહની આસપાસ રહેતા હતા. અજાતશત્રુના અમાત્યોએ ક્રમવાર તે બધાના વખાણું કરીને તેમને મળવા જવા માટે રાજાને સમજાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો. પણ અજાતશત્રુ કશું બોલ્યા વિના બેસી રહ્યો.
તે વખતે છવક કૌમારભૂય ત્યાં હતા. અજાતશત્રુએ તેને કહ્યું, “તું કેમ બોલતા નથી ?' ના જવાબમાં છવકે કહ્યું, “મહારાજ, ભગવાન બુદ્ધ અમારા આમ્રવનમાં મેટા ભિક્ષુસંઘ સાથે રહે છે. આજે મહારાજે તેમને મળવા જવું. તેથી આપનું ચિત પ્રસન્ન થશે.”
અજાતશત્રુએ છવકને વાહનો તૈયાર કરવાની આજ્ઞા આપી. તે મુજબ છવકે બધી તૈયારી કર્યા પછી અજાતશત્રુ રાજા પોતાની હાથીની અંબાડીમાં બેસીને અને અંતઃપુરની સ્ત્રીઓને જુદી જુદી હાથણુઓ ઉપર બેસાડીને મોટા પરિવાર સાથે બુદ્ધદર્શન માટે નીકળ્યો.
છવકના આમ્રવનની પાસે આવ્યા પછી અજાતશત્રુએ ભયભીત થઈને જીવકને કહ્યું, “હે છવક, તું મને છેતરતો તો નથી ને? મને મારા શત્રઓના હાથમાં સોંપવાનો તારો વિચાર નથી ને? અહીં એટલે મોટો ભિક્ષુ સમુદાય છે, એમ તું કહે છે; પણ છીંક, ઉધરસ કે બીજે કઈ પણ અવાજ કાને પડતો નથી”
જીવક–મહારાજ, ડરો નહિ, ડરો નહિ ! હું આપને છેતરતો
