________________
માંસાહાર
૨૬૩
અભક્ષ્ય હતું એ માટે કોઈ આધાર મળતું નથી. તેવું હોત તો ક્ષત્રિયોના ઘરની સંપત્તિમાં તેનો સમાવેશ ન થયો હોત. સૂકરમાંસને નિષેધ પહેલવહેલાં ધર્મસૂત્રમાં મળે છે. ૧ અને પછી તેને જ અનુવાદ મનુસ્મૃતિ વગેરે સ્મૃતિગ્રંથમાં આવે છે, પણ અરણ્યસૂકરનો કયારેય નિષેધ થયો નથી. તેનું માંસ પવિત્ર ગણાયું છે. તે
બુદ્ધ ઉપર અમિતાહારને ખોટો આરોપ ભગવાન બુદ્ધે પરિનિર્વાણ પહેલાં ખાધેલો પદાર્થ સૂકરમાંસ હતો એમ માની લઈએ, તો પણ તે તેમણે અજીર્ણ થતાં સુધી ખા, અને તેથી તે મરણ પામ્યા, એવું દુષ્ટ ટીકાકારો કહે છે, તે તદ્દન જુઠ્ઠ છે. ગોતમ બુદ્ધ અતિ આહાર કર્યાનો દાખલો ક્યાંય મળતો નથી. તેથી આ જ પ્રસંગે તેમણે આ પદાથે વધુ પડતો ખાધે એમ કહેવું એમાં કેવળ વક્રબુદ્ધિ જ રહી છે. આ પ્રસંગ પહેલાં ત્રણ મહિના વૈશાલીમાં ભગવાન બુદ્ધ સખત માંદા પડ્યા હતા, અને તેથી તેમના શરીરમાં જરાય શક્તિ નહોતી. ચુંદે આપેલું ભજન તેમના પરિનિર્વાણને માટે નિમિત્ત માત્ર બન્યું. આથી ચુંદ લુહાર ઉપર લોકે ગમે તેવો આક્ષેપ ન કરે એટલા ખાતર પરિનિર્વાણ પહેલાં ભગવાને આનંદને કહ્યું, હે આનંદ, ચુંદ લુહારને કાઈ કહેશે કે, હે ચુંદ, તેં આપેલી ભિક્ષા આરોગીને તથાગત પરિનિર્વાણ પામ્યા, એ વાત તારે માટે લાંછનરૂપ છે. એમ કહીને કેાઈ ચુંદ લુહારને
१. 'काकककगृध्रश्येना जलजरक्तपादतुणडा ग्राम्य જુદફૂલ:” નોતમપુત્ર ૩૦. ૮/
'एकखुरोष्ट्र गवयग्रामसूकरसरभगवाम् ।' आपस्तम्बधर्मसूत्र प्रश्न १, पटल ५, खणिडका १७/०९.
૨. મનુસ્મૃતિ, અ. પ-૧૯. ૩. મનુસ્મૃતિ, અ. ૩-ર૭૦.
