________________
માંસાહાર
ભગવાન બુદ્ધને માંસાહાર પરિનિર્વાણને દિવસે ભગવાન બુદ્ધે ચુંદ લુહારને ઘેર ડુક્કરનું માંસ ખાધું, અને આજકાલના બૌદ્ધ ભિક્ષુઓ ઓછાવત્તા પ્રમાણમાં માંસાહાર કરે છે; તેથી એ પ્રશ્ન ઉપસ્થિત થાય છે કે, અહિસાને પરમ ધર્મ માનવાવાળા બુદ્ધનું અને તેના અનુયાયીઓનું આ વર્તન ક્ષમ્ય ગણાય ખરું? આ પ્રશ્નની ચર્ચા કરવી યોગ્ય લાગે છે.
બુદ્ધ પરિનિર્વાણને દિવસે જે પદાર્થ ખાધે, તેનું નામ સૂકરમદવ' હતું. એ શબદ પર બુઘોષાચાર્યની ટીકા નીચે મુજબ છે –
सूकरमहवं ति नातितरुणस्स नातिजिण्णस्स एक जेहक. सूकरस्स पवत्तमंसं। तं किर मुटुं चेव सिनिद्धं च होति । तं पटियादापेत्वा साधुकं पचापेत्वा ति अत्थो। पके भणन्ति, सूकरमद्दवं ति पन मुदुओदनस्स पञ्चगोरसयूसपाचनविधानस्स नाममेतं, यथा गवपानं नाम पाकनामं ति। केचि भणन्ति सूकरमहवं नाम रसायनविधि, तं पन रसायनत्थे आगच्छति, तं चुन्देन भगवतो परिनिब्बानं न भवेय्या ति रसायनं पटियन्तं તિ”
સૂકરમદવ એટલે બહુ જુવાન નહિ, કે બહુ વૃદ્ધ નહિ, પણ જે તદન નાના બચ્ચાથી ઉમરમાં મોટું છે, એવા ડુક્કરનું રાંધેલું
