________________
૨૩૦
ભગવાન બુદ્ધે
""
તાપણુ ગાતમ સાથે વાદવિવાદ કરવા માટે હું સમ નથી.'' લાંબા વખત સુધી ચર્ચા થયા પછી બ્રાહ્મણાએ આશ્વલાયનને કહ્યું, ‘હે આશ્વલાયન, તેં પરિવ્રાજકધર્મના અભ્યાસ કર્યો છે અને યુદ્ધ કર્યાં વિના પરાજિત થવું તને છાજે નહિ.'' આશ્વલાયન મત્સ્યેા, ગાતમ સાથે વાદ કરવા જરા મુશ્કેલ છે, તેમ છતાંય તમારા આગ્રહ છે તેથી હું તમારી સાથે આવું છું.''
cr
*
ત્યાર પછી આશ્વલાયન પેલા બ્રાહ્મણસમુદાય સાથે ભગવાન મુદ્ધની પાસે ગયા, અને કુશલ સમાચાર વગેરે પૂછ્યા પછી તે બધા એક બાજુએ બેસી ગયા. પછી આશ્વલાયન ખેલ્યા, ‘ હું ગાતમ, બ્રાહ્મણા કહે છે, બ્રાહ્મણ વણુ જ શ્રેષ્ઠ છે, ખીજા વર્ષાં હીન છે. બ્રાહ્મણ વર્ણ`જ શુકલ છે, ખીજા વર્ણો કૃષ્ણ છે. બ્રાહ્મણાને જ મેાક્ષ મળે છે, ખીજાએને નથી મળતા. બ્રાહ્મણુ હ્મદેવના મુખમાંથી નીકળ્યા. તે તેના ઔરસ પુત્રા છે, તેથી તેએ જ બ્રહ્મદેવના દાયાદ (વારસ) છે.' હે ગતિમ, આ બાબતમાં આપતા શે! મત છે ? '' ભગવાન—હૈ આશ્વલાયન, બ્રાહ્મણેાની સ્ત્રીએ ઋતુમતી થાય છે, ગર્ભવતી થાય છે, બાળકાને જન્મ આપે છે અને ધવરાવે છે. આ રીતે બ્રાહ્મણેાની સંતતિ ખીજા વર્ણોની જેમ માના ઉદરમાંથી જ જન્મે છે. છતાં બ્રાહ્મણા પાતે બ્રહ્મદેવના મુખમાંથી ઉત્પન્ન થયા છે એમ કહે, એમાં આશ્ચર્ય નથી લાગતું ? આન્હે ગાતમ, આપ ગમે તે કહા, પણ બ્રાહ્મણા બ્રહ્મદેવના દાયાદ (વારસ) છે એવા બ્રાહ્મણેાને પૂરા વિશ્વાસ છે.
ભ॰—હૈ આશ્વલાયન, યૌન, કામ્માજ વગેરે સરહદપરના પ્રદેશમાં આય અને દાસ એવા એ જ વણુ છે, અને પ્રસંગવશાત્ આય ને દાન અને દાસને આર્ય થાય છે, આ વાત તારા સાંભળવામાં આવી છે? આ॰—હા, એવું મેં સાંભળ્યું છે.
ભ—એવું હાય, તેા બ્રહ્મદેવે બ્રાહ્મણાને મુખમાંથી ઉત્પન્ન કર્યાં, અને તેઓ બધા વર્ણોમાં શ્રેષ્ઠ છે, એમ કહેવા માટે શે! આધાર છે ?
