________________
૧૨૫
બીજા વ્યાખ્યાનની પાદટીપે 3५. विज्ञानमात्रमप्येवं बाह्यसंगनिवृत्तवे । विनेयान् कांश्चिदाश्रित्य यद्वा तद्देशनाऽर्हतः ॥ ४६५ ॥
–શાસ્ત્રવાર્તાસમુચ્ચય 38. एवं च शून्यवादोऽपि तद्विनेयानुगुण्यतः । अभिप्रायत इत्युक्तो लक्ष्यते तत्त्ववादना ॥ ४७६ ॥
-शस्त्रावासभुध्यय ३७. आत्मेत्यपि प्रज्ञपितमनात्मेत्यपि दे शतम् । . बुद्धर्नास्मा न चानात्मा काश्चादत्याप देशितम् ॥ ६ ॥
...यतश्चैवं हीनमध्योत्कृष्टविनेयजनाशयनानात्वेन आत्मानात्मतदुभयप्रतिषेधेन बुद्धानां भगवतां धमदेशना प्रवृत्ता, तस्मानास्त्यागमबाधो माध्यमिकानाम् ।
अत एवोक्तमार्यदेवपादैःवारणं प्रागपुण्यस्य मध्ये वारणमात्मनः । सर्वस्य वारणं पश्चाद् यो जानीते स बुद्धिमान् ॥ -नागार्जुनत मध्यम वृत्ति, आत्मपरीक्षा,
५. ३५५ भने ३५८ सर्व तथ्यं न वा तथ्यं तथ्यं चातथ्यमेव च ।
नैवातथ्यं नैव तथ्यमेतद्बुद्धानुशासनम् ॥ ८ ॥ ...तथा च भगवतोक्तं । लोको मया साधं विवदति नाहं लोकेन साधं विवदामि । यल्लोकेऽस्ति संमतं तन्ममाप्यस्ति संमतम् । यल्लोके नास्ति संमतं ममापि तन्नास्ति समतमित्यागमाच्च । ___इत्यादित एव तावद् भगवता स्वप्रसिद्धपदार्थमेदस्वरूपविभागश्रवणसंजाताभिलाषस्य विनेयजनस्य यदेतत्स्कन्धधात्वायतनादिकमविद्यातैमिरिकैः सत्यतः परिकल्पितमुपलब्धं तदेव तावत्तथ्यमित्युपवर्णितं भगवता तदर्शनापेक्षया आत्मनि लोकस्य गौरवोत्पादनाथम् ।
-मध्यमवृत्ति, यात्मपरीक्षा, ५. ३६४-५०