________________
छट्टा व्रत उपर रौहिणेयनी कथा रह्यो?" ते बोल्यो "पिताजी आपणे दिग्विरति व्रत लीधुं छे, तेना भंगना भयथी हुं अहीं रोकायो छु." पिताए जणाव्युं, "वत्स! सुख थाय तेवी रीते नियम पाळवो घटे छे, तेथी ते व्रत आगारवाळु कहेवाय छे." रौहिणेय बोल्यो, "जनक! जो पुरुष परवश होय, तो तेने माटे आगार कहेला छे, परंतु जो ते स्ववश होय तेमज प्रथम संघयण होय तो तेने माटे आगार कहेला नथी." पिताए कडं, "वत्स! आ शत्रुओने छोडवा न जोईए, माटे आगळ चाल." "हं कदि पण नियमनो भंग करीश नहि" पुढे का, पितानो क्रूर अति आकरो आग्रह छतां पण ते रौहिणेय क्रूर न थयो. 'रौहिणेय सौम्य हतो, एटले ते क्रूर न थाय. जे रौहिणेय क्रूर थाय, तो ते ज्योतिषशास्त्रथी विरुद्ध गणाय. पछी रौहिणेयनो पिता नीतिघट तेना पुत्रे घणो वार्यो, छतां ते मूढबुद्धिवाळो द्वेषी थई केटलुंएक सैन्य लई शत्रुओनी पछवाडे चाल्यो. तेने जोई शत्रुओए जाण्यु के, "आ माणसनी पासे सैन्य थोडं छे अने वळी ते वाणीयो छे, तो आपणने शं करी शकशे?' आवं चिंतवी ते शत्रुओ बळथी पाछा वन्या. अने तेओए मरवानो निश्चय करी ते मंत्रीने युद्धमां मारी नाख्यो. जे मनुष्यो नीतिधर्मना द्वेषी बने छे, तेओर्नु शुभ थतुं नथी. वळी कर्वा छे के, "डाह्या पुरुषोए बीकथी नाशी जता शत्रुनी पाछळ जq नहि. जो ते मरवानो निश्चय करे-मरणीयो थाय, तो तेनामां शौर्य कदाचित् प्रगट थई आवे. ज्योतिषीना द्वेषीओनुं कुशळ थतुं नथी, वैद्योना द्वेषीओने जीवित टकतुं नथी, नीतिना द्वेषीओने लक्ष्मी रहेती नथी अने धर्मना द्वेषीओने तो कुशळ, आयुष्य अने लक्ष्मीमांथी एक पण रहेतुं नथी."2 पिताना मृत्युना खबर सांभळी रौहिणेय परम वैराग्यने पामी गयो. पछी पोताना पुत्रने राज्य उपर बेसाडी पोते दीक्षा ग्रहण करी, ते व्रत पाळी अंते अनशन लई मृत्यु पामी सुख संपत्तिमां चढीयाता एवा अच्युत देवलोकमां गयो. आ प्रमाणे रोहिणेय दिग्विरति व्रत पाळवाथी सुखी थयो अने तेनो पिता नीतिघट ते व्रत भांगवाथी शत्रुओने हाथे मार्यो गयो. मंत्री नीतिघट दोषाकर अने रौहिणेयथी ज वर्जित रह्यो तेथी तेनो देह तमथी ग्रस्त थयो, ए अवश्य घटित ज थयु. ते बंनेने आलोक अने परलोकमां 'पराभूति थई हती, ते उपरथी आ छटुं व्रत पाळवू जोईए के जेनाथी कष्ट न थाय. ।।३५८।।
इति षष्ठव्रतम् 1. रौहिणेयनो अर्थ बुध ग्रह थाय छे. तेने ज्योतिषमां सौम्यग्रह कहेलो छे. 2. न निमित्तद्विषां
क्षेमो, न आयुर्वेद्यकविद्विषां । न श्रीनीतिद्विषामेकमपि धर्मद्विषां न हिं ।।५।। 3. नीतिघटनीतिनो घटो होय ते (अज्ञान-मिथ्यात्व योगे) दोषाकर दोषनी खाणरूप थाय अथवा चंद्र
अने रौहिणेय बुधथी वर्जित होय, तो ते तम-राहुथी ग्रस्त थाय छे. पक्षे तम-अज्ञान. 4. एकने पराभृति-मोटी समृद्धि अने बीजाने पराभूति-पराभव थयो हतो. 310
श्री विमलनाथ चरित्र - पंचम सर्ग