________________
धर्मतत्त्वना स्वरूप उपर पूर्णकळशनी कथा
जेम 'गुण तथा वृद्धिथी युक्त होय छे, तेम ते नगर गुणवृद्धि-गुणोथी वृद्धिवाळू हतुं. परंतु व्याकरण जेम उपसर्ग, निपात, न्यास अने लोपवाळु होय छे, तेम ते नगर उपसर्ग-उपद्रव, निपात-पडवू अने न्यासलोप-थापणनुं ओळव. तेटलाथी वर्जित हतुं. आq नगर जोई कुमार हर्षथी प्रकाशमान थई गयो अने तेणे यक्षने का के, "राजा सहित एवं आ नगर अमोने दर्शावो." पछी यक्षे गजेंद्रना स्कंध उपरथी ते बनेने उतार्या अने कह्यु के, "ज्यारे काम पडे त्यारे मने याद करजो." ते बंने पछी नगरमां पेठा अने आखो दिवस फरीने तेमणे दृष्टिने सुख आपे तेवा विविध कौतुको जोयां. ज्यारे सूर्य अस्त थयो, त्यारे वाजिंत्रवडे गाजी ऊठेला कामदेवना मंदिरमां जई तेओ बंने सूई गया. ___आ अरसामां ते कांचनपुरमा सूरसेन नामे राजा ते विशाळ राज्य चलावतो हतो. तेने वसंतश्री नामे राणी हती. तेणीना उदरथी रतिना जेवी प्रीतिवाळी अने कळाकेलिमां प्रेमवाळी मदनश्री नामे उत्तम पुत्री थई हती. लतानी जेम फळदायक अने सुखसंपत्तिथी युक्त एवी कामलता नामे एक सेनापतिनी पुत्री ते मदनश्रीनी सखी हती. बीजना चंद्रनी कलानी जेम निर्मल अने लोकोए पूजेली शशिकला नामे मंत्रीनी पुत्री तेनी बीजी सखी हती. जाणे जंगम एवी मधु-वसंतनी श्री शोभा होय तेवी सुमनोभू अने 'कोकिलस्वरथी विराजित एवी नगरशेठनी मधुश्री नामनी पुत्री तेणीनी त्रीजी सखी हती. पुण्य-पवित्र एवा अंगना अवयवोथी सुंदर एवी ते चारे सखी विधाताए देवगतिमांथी सार वस्तु लईने निर्माण करेली हती. त्यां विद्यानंदन नामे एक चतुर बुद्धिवाळो शिक्षक हतो, ते लोकोमा प्रशंसा तथा कल्याण करनारो होई पोताना नाम प्रमाणे गुण धरावतो हतो. मूर्त्तिमान् चार प्रकारनी बुद्धिना जेवी ते चारे सखीओ समय प्रमाणे ते विद्यानंदन शिक्षकनी पासे निष्कपटपणे कलाओनो अभ्यास करती हती. ते नगरमां घणो धनवान् सागरदत्त नामे एक सार्थवाह हतो. तेने रूप तथा लावण्यनुं पात्ररूप, युवान, कुलीन, विद्वान् धनवान्, सुभागी अने सुखी एवो समुद्रदत्त नामे पुत्र हतो. ते कळाओनो 1. व्याकरणमां स्वरोने गुण तथा वृद्धि थाय छे. ते नगरना लोकोमां गुणोनी वृद्धि थती हती. 2. व्याकरणमां उपसर्गो, निपात, न्यास अने वर्ण वगेरेनो लोप थाय छे. ते नगरमां लोकोमां
उपसर्ग-उपद्रव, निपात-पडवू; अने न्यासलोप-थापणनुं ओळवq थतुं नहीं. व्याकरणमां 'अने ते नगरमां तेटलो तफावत हतो. 3. वसंतऋतुनी श्रीपक्षे सुमनोभू इटले पुष्पोने उत्पन्न करनारी अने राजकन्यापक्षे सुमनोभू-सारा मननी भूमिरूप. 4. वसंतश्री कोकिलाना स्वरथी विराजित एवी राजपुत्री कोकिलाना जेवा स्वरवाळी (तेमज कामदेवथी विराजित एवो पण अर्थ घटे छे.)
श्री विमलनाथ चरित्र - द्वितीय सर्ग
127