________________
૯૪ ગુજરાતી ભાષાનું બૃહદ્ વ્યાકરણ આખ્યાત, અને અવ્યય. નામ અને આખ્યાત એ વ્યયી પદ છે, કેમકે એમાં લિંગ, વચન, અને વિભક્તિના નિમિત્તને વ્યય (ફેરફાર) થાય છે. અવ્યયમાં એ ફેરફાર થતું નથી. આ પ્રમાણે પદમાત્રના નીચે પ્રમાણે વિભાગ છે –
પદ
વ્યયી
અવ્યય,
નામ
આખ્યાત નામ–સંસ્કૃત વ્યાકરણમાં ધાતુ સિવાય અર્થવત શબ્દસ્વરૂપને પ્રાતિપદિક કહે છે. બાહ્ય ઇન્દ્રિય કે મન વડે સમજી શકાય એવા પદાર્થને ઓળખવા માટે જે શબ્દ વપરાય છે તે નામ કહેવાય છે. નામ શબ્દ “નમ્” નમવું એ ધાતુ ઉપરથી વ્યુત્પન્ન થયેલ છે. જેને અર્થ ક્રિયાપદના અર્થને નમે છે તે નામ એ અગાઉ સમજાવ્યું છે.
* મૉરિસ (Morris) એવાજ વિભાગ પાડે છે. The Parts of Speech
પછેદ નીચે
પ્રમાણે છે – 1. Inflectional 1. Noun (Sub- ૧. વ્યયી, ૧. સત્તવાચક { stantive,
(નામ, 3. Adjective). ( વિશેષણ) 1 2. Verb
૨, ક્રિયાપદ | 3. Pronoun
(૩. સર્વનામ 2. Indeelinable (4. Adverb ૨. અ-૪. ક્રિયાવિશેષણ
words or J 6. Preposition વ્યયJ૫. નામયોગી particles
76. Conjunction ૬. ઉભયાન્વયી (7. Interjection (૭. કેવળપ્રયોગી
are:— ,