________________
૪૫૮
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ [23] કુમુલ વા તો નાતિ રક્ષાનું !
तितिक्षाब्रह्मगुप्त्यादिस्थानं ज्ञानं तु तद्वपुः ॥१५॥
માત્ર ભૂખમરે વેઠ કે માત્ર શરીરને શોષી નાખવું એ કાંઈ તપનું સ્વરૂપ નથી. પરંતુ ક્ષમા, બ્રહ્મચર્ય, ગુપ્તિ વિગેરેથી યુક્ત એવું જ્ઞાન તે જ તપનું લક્ષણ (શરીર) છે. [૮રૂ જ્ઞાન નિપુર્નરાં પ્રાપ્ત રજનીવતા
निर्जरामात्मनो दत्ते तपो नान्यादृशं क्वचित् ॥१५९॥
ચન્દન અને તેની ગની જેમ સૂહમજ્ઞાન સાથે એક મેક થઈ ગએલ તપ જ આત્મા ઉપરથી કર્મનિર્જર કરી શકે છે. સૂફમ જ્ઞાન વિનાને બીજે તપ એ તપ જ નથી. [८३७] तपस्वी जिनभक्त्या च शासनोद्भासनेच्छया।
पुण्यं बध्नाति बहुलं मुच्यते तु गतस्पृहः ॥१६०॥
જિનશાસનની પ્રભાવનાની ઈચ્છાની પૃહાયુક્ત એ તપસ્વી જિનભક્તિ વિગેરે કરાવવા દ્વારા વિપુલ પુણ્યકર્મને બંધ કરેજ્યારે એવી પણ પૃહા વિનાના તપસ્વી કર્મને ક્ષય કરે. [૮૩૮] મત જ્ઞાનં તત્તનૈવ ઊત્ત :
प्राप्नोतु स हतस्त्रान्तो विपुलां निर्जरां कथम् ॥१६१॥
જે જ્ઞાન કર્મને તપાવે તે જ્ઞાન જ તપ છે આવું જે જાણતા નથી તે હણુએલા ચિત્તવાળે આત્મા, તપ કરીને પણ વિપુલ નિર્જરા શી રીતે કરી શકે?