________________
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ
માનવામાં આવે તે એક જ આત્મામાં બે કિયા થવાની આપત્તિ આવે. અને જિનેશ્વરદેવેને એક જ દ્રવ્યમાં બે વસ્તુની (બે) ક્રિયા તે સંમત નથી. [૭૭] ભૂતિ હિં, શિયા સૈવ ચાહેરાતનો પ
न साजात्यं विना च स्यात् परद्रव्यगुणेषु सा ॥९९॥
અહીં એ ખ્યાલ રાખ કે આ ઋજુસૂત્રનયમને આત્મા પ્રતિક્ષણ વિનાશી છે. તેનામાં જે પિતાના ભાવની ઉત્પત્તિ-કિયા પૂર્વશ્લેકમાં કહી તે કિયા એટલે સ્વાભાદ્રવ્યની નવા નવા પર્યાયરૂપે જે ભૂતિ (થવાપણું) તે જ છે. આ ક્યિા એક જ (આત્મ) દ્રવ્યની સત્તતિમાં થયા કરે છે. પ્રત્યેક ક્ષણના આત્મદ્રવ્યમાં સ્વદ્રવ્યત્વ છે. એટલે સ્વદ્રવ્યત્વથી તે બધી ક્ષણને આત્મદ્રવ્યમાં સાજાત્ય છે. જ્યારે પરપિલિકદ્રવ્યગુણમાં તે સ્વદ્રવ્યત્વનું સાજાય નથી માટે તેવા સાજાત્ય વિના તે પદ્રવ્યનું તથા પરદ્રવ્યના પર્યાયનું કર્તૃત્વ સ્વાત્મામાં ઘટી શકતું નથી. [७७७] नन्वेमन्यभावानां न चेत्कर्ता परो जनः । 2તા હિંસાદ્રિયલિનાથવરિથતિ: ૧૦
પ્રશ્ન-જે આ રીતે અન્યભાવને કર્તા આત્માન બને અર્થાત્ માત્ર સ્વભાવને જ આત્મા કર્તા હોય તે પરદ્રવ્યના હિંસા, દયા, દાન, હરણ વિગેરે ભાવેનું કત્વ સ્વાત્મામાં માનવાની જે લેકવ્યવસ્થા છે તે અનુપન્ન થઈ જશે તેનું શું? તેમ થતાં પરદ્રવ્યની હિંસાદિ કિયાને ક્ત આત્મા
