________________
આત્મનિશ્ચય
૪૨૯ [७७१] उत्पत्तिमात्मधर्माणां विशेषग्राहिणो जगुः ।
अव्यक्तिरावृतेस्तेषां नाभावादिति का प्रमा॥१४॥ વિશેષ (પર્યાય)નું ગ્રહણ કરતા પર્યાયાસ્તિક નય કહે છે કે આત્મામાં સમ્યગ્દર્શનાદિ ગુણો ઉત્પન્ન થાય છે. અર્થાત્ સદૈવ તે ગુણો આત્મામાં હોતા નથી. સામાન્યગ્રાહી દ્રવ્યાસ્તિકનય કહે કે, “તેઓ સદેવ હોય છે છતાં તે ગુણો વ્યક્ત દેખાતા નથી તેનું કારણ તેમની ઉપર આવી જતું આવરણ છે.”
પર્યાયાસ્તિકનય કહે છે કે અમે તે આ વાત માનતા નથી. અમે તેમને પૂછીશું કે એવું જ માનવામાં શું પ્રમાણ છે? " પહેલા જીવના સંસારપર્યાયમાં તે ગુણો જ નહિ માટે દેખાતા ન હતા હવે જીવના સિદ્ધપર્યાયમાં તે ગુણો ઉત્પન્ન થયા માટે જણયા” એમ અમે કહીએ તે તેની સામે તમારી પાસે કોઈ બાધક તર્ક છે ખરે? નહિ જ, તે પછી તે આગ્રહ તમે કેમ રાખી શકે કે પહેલાં તે ગુણો હતા તો ખરા જ છતાં ન દેખાવામાં આવરણ કારણ બન્યું છે?
[૭૭૨] સર્વ ર વરસન્તાને નોયુ થશ્વના
सन्तानिनामनित्यत्वात्सन्तानोऽपि न च ध्रुवः ॥१५॥ (આત્માના જ્ઞાનાદિગણને અનિત્ય માનનારા વાદીઓ