________________
૪૧૪
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ
पयसामयसामिव ।
[૭૪૪] તૌત્રાન્તિતનાગુખ્યત્ यत्रौत्सुक्यात्सदाऽक्षाणां तप्तता तत्र किं सुखम् ||६७॥
(ર) તાપદુઃખતા :– તીવ્ર અગ્નિના સંગથી તપીને લાલચેાળ થઈ ગએલા લેાઢા ઉપર પાણી છાંટવામાં આવે તા એકદમ શાષાઈ જાય અને લાટ્ટુ તે જાણે એવું ને એવું જ તપેલુ રહે!
આ જ રીતે વિષયની તીવ્ર ઉત્સુકતા (ભાગની તીવ્ર કામના) સ્વરૂપઅગ્નિથી તપીને લાલચેાળ થએલી ઈન્દ્રિયાને જરાક રતિનું જળ મળે પણ તે તે ક્યાંય શાષાઈ જાય અને પેલે તપારા તે એવાને એવા જ અનુભવાતા હાય ! અલ્પ સુખાનુભવના કાળમાં પણ ઈન્દ્રિયોના કારમા તપારામાં તે સુખ કેમ કહેવાય ?
[७४५] प्राकूपश्चाच्चारतिस्पर्शात्पुटपाकमुपेयुषि
1
इन्द्रियाणां गणे तापव्याप एव न निर्वृतिः ||६८ || ઔષધિ નાંખીને ચારે બાજુથી જેને દાહ આપવામાં આવે છે તે પુટપાક કહેવાય છે.
વિષય સુખાનુભવની પહેલાં તેને મેળવવાની અરિતના પ્રચણ્ડ તપારા થાય અને મળ્યા પછી ફ્રી મેળવવાની તીવ્ર ઈચ્છાના ભયંકર તપારા તા ઊભે જ છે. સાચે જ, ઈન્દ્રિ ચોના સમૂહ પેલા પુટપાક જેવા જ છે જેને ચામેરથી કારમા તપાશ અનુભવવા પડે છે! આમાં તે આનંદ હાય ?