________________
આત્મનિશ્ચય
૪૦૫
[७२४] सन्निकृष्टान्मनोवाणीकर्मादेरपि पुद्गलात् ।
विप्रकृष्टाद्धनादेश्व, भाव्यैवं भिन्नताऽऽत्मनः ॥४७॥ આત્માનું મનથી, વાણીથી, કર્માદિથી ધનાદિથી ભિન્નત્વ :–
જેમ આત્મા દેહથી ભિન્ન સાબિત થઈ ગયે તેમ તેની નજદીકમાં રહેલા મન, વાણી અને કર્મના પુગેલેથી પણ તે ભિન્ન છે અને તેની દૂર રહેલા ધનાદિથી પણ તે ભિન્ન છે એ વાત પણ આ રીતે જ વિચારવી. [૨૫] પુસ્કાનાં ગુણો પૂર્તિમાં જ્ઞાનગુન: પુનઃ
ઉચ્ચસ્તો મિન્નમત્મિદ્રવ્ય વર્ષના: ૪૮વા
મનેણુ વગેરે પુદ્ગલ છે. તેમને ગુણ રૂપ, રસાદિ છે. જ્યારે આત્માને ગુણ રૂપાદિ નથી કિન્તુ જ્ઞાનગુણ છે. એટલે એ બધા ય મન વિગેરે પુદ્ગલથી આત્મદ્રવ્ય ભિન્ન છે એમ જિનેશ્વર દેએ કહ્યું છે.
ગુણના ભેદથી ગુણીને પણ ભેદ જ હોય, કેમકે વસ્તુતઃ ગુણ સ્વરૂપ જ ગુણ છે. [છરદ્દો ધર્મણ્ય તિતત્વ, ગુણો જ્ઞાનં તથાત્મના
धर्मास्तिकायात्तद्भिन्नमात्मद्रव्यं जगुर्जिनाः ॥४९॥
હવે જેમ શેષ તમામ ધનાદિ અજીવ દ્રવ્ય પુદ્ગલથી આત્મદ્રવ્ય ભિન્ન છે તેમ ધર્માસ્તિકાય નામના અજીવ દ્રવ્યથી પણ આત્મદ્રવ્યને જિનેશ્વરદેવેએ ભિન્ન કહ્યું છે કેમકે બે ય ના ગુણ જુદા છે.
