________________
૩૪૪
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ રૌદ્રધ્યાન રૌદ્રધ્યાનના ૪ પ્રકાર –
(૧) હિંસાનુબધી -ભયંકર ક્રોધથી નિર્દય રીતે પશુ આદિના વધ, બન્ધન, મારણ વિગેરેની ચિન્તા. અર્થાત્ તે બધું કદાચ ન કરવા છતાં પણ તેવું કરવાને દૃઢ અધ્યવસાય.
આવા અધ્યવસાયવાળે જીવ અતિથી હેય, દુષ્ટ વિપાકને પામનારે હોય અને નિર્દય હોય.
(૨) મૃષાનુબધી -કપટપૂર્વકનાં લુચ્ચાઈથી ભરેલાં અસભ્ય એવા જુઠ્ઠાં વચન બોલવાને અધ્યવસાય, તથા હણે મારે કાપ” વગેરે બલવું.
આવે આત્મા અતિમાયાવી, ગૂઢાપવાળે તથા આત્મશ્લાઘાવાળે અને પરનિન્દા કરનારે હેય.
(૩) સ્તેયાનુબધી :-પલેકના અપાયથી તદન નિરપેક્ષ અને પ્રચણ્ડક્રોધાગ્નિથી આકુળવ્યાકુળ બનેલા આત્માની જવઘાત કરે પડે છે તેમ કરવા સુધીની તૈયારી વાળી મનની મલિનતા સાથે ચેરી કરવાના માનસિક અધ્યવસાય.
() પરિગ્રહાનુબધી -સઘળા સ્વજનાદિ ઉપર, શું તેઓ મારુ ધન ઉઠાવી જશે?” ઈત્યાદિ સ્વરૂપ શંકાથી તે બધાયને ઘાત કરવામાં કલુષિત થયેલા ચિત્તની ધનરક્ષણની ચિંતા.
