________________
ગ સ્વરૂપ
૩૧૭* જ્ઞાનવાનું છે, આચારાંગાદિ આગમ( વેદ)ગ્રન્થને જાણ હેવાથી વેદવાક્ છે; સ્વર્ગ મેક્ષના માર્ગસ્વરૂપ-દુર્ગતિથી બચાવનાર-ધર્મને જાણતા હેવાથી ધર્મવિત છે; અને સર્વ કલંક મુક્ત ગસુખને જાણતા હોવાથી બ્રહ્મવિત્ છે. આ આત્મ અપવાદ માગે વિષય સેવે તેટલા માત્રથી તે કર્મથી, કેમ લેપાય? ૧ ૮૭ [५३३] वैषम्यबीजमज्ञानं निघ्नन्ति ज्ञानयोगिनः।
विषयाँस्ते परिज्ञाय लोकं जानन्ति तत्वतः ॥३९॥
એક વિષય ઈષ્ટ દેખાય, બીજે એક વિષય અનિષ્ટ દેખાય. આવી ઈચ્છાનિષ્ટતાનું જે વૈષમ્ય દર્શન થાય છે તેનું કારણ અજ્ઞાન છે. આ અજ્ઞાનને જ જ્ઞાનેગીઓ દૂર કરી દે છે. એથી પેલું વૈષમ્યદર્શન પણ દૂર થાય છે. આમ થતાં ઈટાનિષ્ઠવને ભાન વિનાને વિયેનાં પારમાર્થિક સ્વરૂપને જાણી લઈને તે મહાત્માઓ સમગ્ર લેક સ્વરૂપના માત્ર સાતા બની રહે છે. [५३५] इनश्वापूर्व विज्ञानाच्चिदानन्दविनोदिनः।
ज्योतिष्मन्तो भवन्त्येते ज्ञाननिधूतकल्मषाः ॥४०॥
આવા અપૂર્વ વિજ્ઞાનથી ચિદાનન્દની મસ્તીમાં મેજ માણતાં, જ્ઞાનબળથી પાપ વાસનાઓને નષ્ટ કરી દેતા મહાત્માએ છેવટે આત્મ પ્રકાશને ઝળહળતે પુંજ બની રહે છે. ६५३५] तेजोलेश्या क्वृिद्धिर्या पर्यायक्रमवृद्धितः । - भाषिता भगवत्यादौ सेत्थम्भूतस्य युज्यते ॥४१॥
૧૮૭. આચારાંગ સૂત્ર. ૧લું અધ્યયન. ૧લો. ઉદેશે સુ. ૧૭.