________________
ગ સ્વરૂપ
૨૯૯
કરીને શુભપુણ્યકર્મને બંધ કરે છે, નહિ કે વિશિષ્ટ કર્મ નિર્જરા. વિશિષ્ટ નિર્જરા રાગભાવથી ન થાય. સરાગભાવ તે શુભકર્મને બંધ કરે. અને શુભકર્મબંધ સ્વર્ગાદિ સુખો આપે. ૧૭૫ [४९९] ज्ञानयोगस्तपः शुद्धमात्मरत्येकलक्षणम् ।
इन्द्रियार्थोन्मनीभावात्स मोक्षसुखसाधकः ॥५॥ જ્ઞાનનું સ્વરૂપ અને ફળ
જ્યારે ઈન્દ્રિયને વિષય પ્રત્યે સદ્દભાવ ઊઠી જાય છે અને તેથી આત્મામાં જ રતિસ્વરૂપ જે શુદ્ધ તપની પ્રાપ્તિ થાય છે તે શુદ્ધતપ જ સાનગ છે. આ જ્ઞાનગ પરમપદને પ્રાપક છે. શુદ્ધતપ તે વિશિષ્ટ નિર્જરા જ કરે. વિશિષ્ટ નિર્જરા મેક્ષ જ આપે. ૧૭૬ [५००] न परप्रतिबन्योऽस्मिनल्पोऽप्येकात्मवेदनात् ।
शुभं कर्माऽपि नैवात्र, व्याक्षेपायोपजायते ॥६॥
પ્ર-જ્ઞાનેગીને આવશ્યકાદિ શુભ ક્રિયા ઉપર રાગ ન હોય ? જે હોય તે સરાગદશા આવી ને? તેથી શુભકર્મને બંધ પણ થય ને? તે પછી સ્વર્ગાદિની પ્રાપ્તિ પણ થાય ને? તમે તે જ્ઞાનેગને માત્ર મેક્ષ સાધક કહ્યું છે? ૧૫. (૧) પ્રવચનસાર...ધમેળ ઘરિણા ...
(૨) ઠા. ઠા. :- ૨૧-૧૦. ૧૭૬. શાસ્ત્રવાર્તા સમુચ્ચય: ૯-૨૨, ૨૩.
(૨) શાસ્ત્રવાર્તા -૨૧ શ્લેક ટીકા સાથે.