________________
મિથ્યાત્વ-ત્યાગ
૨૮૩
પ્રશ્ન-હમણાં જીવના મોક્ષભાવની અભિવ્યક્તિ તે થતી નથી.
ઉ ના. તેમ નથી. ભલે મોક્ષભાવ સ્વયં અભિવ્યક્ત ન થતું હોય પરન્તુ મોક્ષને હેતુ (રત્નત્રયી) જ તેને
અભિવ્યંજક છે. [४६५] मोक्षोपायोऽस्तु किन्त्वस्य, निश्चयो नेति चेन्मतम्। .
तन्न, रत्नत्रयस्यैव, तथा भावविनिश्चयात् ।।८२॥
સારું ત્યારે દરેક દર્શન મોક્ષના જુદા જુદા ઉપાય બતાવે જ છે માટે મોક્ષને ઉપાય ભલે જગતમાં વિદ્યમાન છે એમ કદાચ માની લઈશું, પણ ક ઉપાય મોક્ષને ઉપાય છે તેને નિશ્ચય તે આજે થતું જ નથી. - ઉ–નહિ. તે વાત બરાબર નથી. સમ્યગ્દર્શન સમ્યગજ્ઞાન અને સમ્યક્રચારિત્ર્યરૂપ રત્નત્રય જ મોક્ષને ઉપાય છે, કેમકે આપ્તપુરૂષોએ મેક્ષના ઉપાય તરીકે રત્નત્રયીને ભાવ છે એ જ વિનિશ્ચય કર્યો છે. [४६६] भवकारणरागादि-प्रतिपक्षमदः खलु ।
तद्विपक्षस्य मोक्षस्य, कारणं घटतेतराम् ।।८३॥
વળી જે સંસાર છે અને તેના કારણે મિથ્યાદર્શનાદિ પણ છે અને જે સંસારને વિરોધી મોક્ષ પણ છે તે મિથ્યાદર્શનાદિનું વિરોધી મોક્ષ-કારણ તેવું જ જોઈએ. અને તે કારણ તે જ સમ્યગ્દર્શનાદિ રત્નત્રય.
