________________
૨૦૪
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્ય
આત્મા એ હિંસાદિને લીધે તેના ફળરૂપ નારકાદિગતિમાં ગમનકિયાવાળો પણ બની શકે છે. ૧૧૮
[३६५] इह चानुभव: साक्षी, व्यावृत्त्यन्वयगोचरः ।
एकान्तपक्षपातिन्यो, युक्तयस्तु मिथो हताः॥४०॥
આ વિષયમાં સ્વાનુભવ જ સાક્ષી છે, કેમકે પ્રત્યક્ષથી જ એવું જોવા મળે છે કે જે એક આત્મા કાલે બાળ પર્યાયમાં હતે તે આજે બાળ પર્યાયથી મુક્ત બની (વ્યાવૃત્તિ) યુવાપર્યાયવાળે થયે. આમ અહીં બાળપર્યાયવાળા આત્માને નાશ દેખાય છે છતાં બે ય અવસ્થામાં આત્મ દ્રવ્ય તે છે જ, (અન્વય) એટલે આત્માને તે નાશ દેખાતે નથી જ.
આ રીતે એકાન્તનિત્યવાદની અને એકાન્તઅનિત્યવાદની યુક્તિઓ પૂર્વોકત રીતે પરસ્પર જ અસંગત બનીને હણાઈ જાય છે. [३६६] पीडाकर्तृत्वतो देह-व्यापत्त्या दुष्टभावतः।
વિધા-હિંસાપને ઘો, નહીત્યમહેતુ III
પ્રશ્ન-જૈનદર્શનમાં પણ આત્માને સર્વથા નાશ તે છે જ નહિ પછી વાસ્તવિક “હિંસા' શી રીતે સંભવશે?
ઉ.-જૈનાગમમાં ૩ પ્રકારની હિંસા કહી છે.
(૧) પીડા કરવાથી. (૨) દેહને નાશ કરવાથી અને (૩) “હું બીજાને હણું” ઈત્યાદિ દુષ્ટભાવથી.
૧૧૮. ઠા. ઠા. ૮-૨૫.ની ટીકા. ..
