________________
૧૫૬
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ [२९२] द्वयं हि सदनुष्ठानं, त्रयमत्रासदेव च ।
तत्रापि चरमं श्रेष्ठ, मोहोगविषनाशनात् ॥२८॥
ઉપર જે પાંચ અનુષ્ઠાન કહ્યા તેમાંના છેલ્લા બે-તત અને અમૃત–સદનુષ્ઠાન છે જ્યારે પહેલા ત્રણ અસદનુષ્ઠાન છે.
છેલ્લા બે સદનુષ્ઠાનમાં પણ છેલ્લું અમૃતાનુષ્ઠાન તો શ્રેષ્ઠ છે કેમકે મેહનીય કર્મના જડમૂળ ઘર કરી ગએલા સંસ્કાર વિષેની મૂળથી જ સંપૂર્ણ સાફસૂફી કરી નાખે છે. [૨૧] ગાર, વારણે ઘોતિ–વિકા: સMાનમઃ |
जिज्ञासा तज्ज्ञसेवा च, सदनुष्ठानलक्षणम् ॥२९॥
તદ્ધતુ અનુષ્ઠાન અને અમૃતાનુષ્ઠાન એ બેય સદનુષ્ઠાન છે. બેયના પૃથક લક્ષણો કહ્યા.
હવે તે સદનુષ્ઠાનનું લક્ષણ બતાવે છે. સદનુષ્ઠાનના સ્વામી આત્માના આ લક્ષણો છે -
(૧) મુમુક્ષુને મેક્ષ એ જ ઈષ્ટ વસ્તુ છે. એ ઈટની પ્રાપ્તિ માટેની ક્રિયામાં યત્નાતિશયરૂપ આદર છે.
(૨) કિયા કરવામાં પ્રીતિ હોવી.
(૩) શુભ પુણ્યકર્મના સામર્થ્યથી એ ક્રિયા કરવામાં કઈ વિનનું આગમન ન થવું. (૪) શુભ ભાવજન્ય પુણ્યથી, અલૌલ્ય, અનિષ્ફરતા વિગેરે સ્વરૂપ યે સમ્પત્તિનું આગમન થવું. (૫) મોક્ષાત્મક ઈષ્ટનું સ્વરૂપ જાણવાની ઈચ્છા થવી. (૬) મેક્ષાત્મક ઈષ્ટના જ્ઞાતાઃ જ્ઞાની ભગવંતઃ ની સેવા કરવી. અને તેમની કૃપા મેળવવી.
