________________
સનુષ્ઠાન
૧૫૫
અમૃતાનુષ્ઠાન સ્વરૂપ
પૂર્વોક્ત ભાવધર્મ એ આત્માને પોતાનો) સહજ ગુણ છે. ગન્ધ એ શુદ્ધ ચન્દનને સહજ ગુણ છે. આવા ભાવધર્મવાળું જે અનુષ્ઠાન બને છે તે અમૃતાનુષ્ઠાન કહેવાય છે.
આમ તઅનુષ્ઠાનનું ફળ અમૃતાનુષ્ઠાનમાં પરિ ણામ પામે છે. [२९०] जैनीमाज्ञां पुरस्कृत्य, प्रवृत्तं चित्तशुद्धितः ।
सम्वेगगर्भमत्यन्त-ममृतं तद्विदो विदुः ॥२६॥ અમૃતાનુષ્ઠાનનું ૧લું લક્ષણ
અમૃતાનુષ્ઠાનના અનુભવી મહાત્માઓ કહે છે કે, “અમૃતાનુષ્ઠાન તેને કહેવાય, જેમાં (૧) જિનાજ્ઞા જ સર્વત્ર આગળ કરવામાં આવતી હોય, (૨) ચિત્તની શુદ્ધિથી જેમાં પ્રવૃત્તિ થતી હોય (૩) અને જે અત્યન્ત સંવેગ-વિરાગથી ભરપૂર હોય.” [२९१] शास्त्रार्थालोचनं सम्यक, प्रणिधानं च कर्माणि ।
कालाद्यङ्गाविपर्यासोऽ-मृतानुष्ठानलक्षणम् ॥२७॥ અમૃતાનુષ્ઠાનનું રજું લક્ષણ
(૧) જ્યાં શાસ્ત્રીય પદાર્થનું નિપુણ આલેચન (અનુપ્રેક્ષા સ્વાધ્યાયનું) હોય (૨) જ્યાં ક્રિયામાં અપ્રમત્તતા હોય અને (૩) તે તે ક્રિયા છે તે વિહિતકાલે, વિનયાદિપૂર્વક જ જ્યાં કરાતી હેય અર્થાત્ તેમાંના કેઈ પણ આચારને. વિપર્યાસ (અન્યથા આચરણ) કરવામાં ન આવતું હોય તેનેઅમૃતાનુષ્ઠાન કહેવાય.
