________________
૧૦૪
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ
ઉ–તમારી વાત બરાબર છે. કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત થયા વિના “પ્રત્યેક વસ્તુમાં અનંતપર્યાય છે તેવું જ્ઞાન કોઈને ચ થઈ શકતું નથી. અને અનંતપર્યાયમય વસ્તુને એકાદ વિગેરે અંશનું જ્ઞાન થાય તે તે દોષદુષ્ટ જ્ઞાન કહેવાય. તે પણ સમ્યગ્દષ્ટિ આત્માને અનેકાન્તવાદ મૂલક જૈનાગમ ઉપર
અવિચલ શ્રદ્ધા તે હોય જ છે. એટલે એ શ્રદ્ધાના બળથી પ્રત્યેક વસ્તુમાં રહેલા અનન્તાનન્તપર્યાયને ભાવથી તે તે અવશ્યમેવ માને છે અને જાણે છે. આથી જ જે પદાર્થને જે સ્વરૂપે કેવલિ ભગવંતે સાક્ષાત્ જોયા તે પદાર્થને તે જ સ્વરૂપે સમ્યગ્દષ્ટિ આત્મા સાક્ષાત્ નથી જેતે છતાં તેમના . વચન ઉપરની પરિપૂર્ણ શ્રદ્ધા દ્વારા તે કોઈ પણ કાળે, “પ્રત્યેક વસ્તુની અનન્તપર્યાયમયતાનું’ વિવેચન અવશ્ય કરી શકે છે, ૪૯
[१७१] आगमार्थोपनयनाद् , ज्ञान प्राज्ञस्य सर्वगम् ।
कार्यादेर्व्यवहारस्तु, नियतोल्लेखशेखरः ॥३३॥
આ રીતે આગમાર્થને પરિપૂર્ણ શ્રદ્ધા સાથે આગળ ધરવાથી સમ્યગ્દષ્ટિ આત્માનું જ્ઞાન સર્વગત કહેવાય. અર્થાત્ જેમ કેવલિનું જ્ઞાન સર્વ પદાર્થ વિષયક-સર્વગત-છે તે જ રીતે સમ્યગ્દષ્ટિ આત્માનું જ્ઞાન પણ આગમાર્થની શ્રદ્ધા દ્વારા સર્વગત જ છે. (કેવલિ સાક્ષાત્ જોઈને બટાટામાં અનન્ત જીવ કહે છે. એ જ વાત કેવલિ વચનની શ્રદ્ધા (ચક્ષુ)થી
૪૯. વિ. આવ. ભાષ્ય. શ્લો. ૩૨૦ ની ટીકા
