________________
વૈરાગ્ય-ભેદ
વિહારાદિથી કાયાને અને ગુર્વાજ્ઞાપાલનથી મનને સતત ખેદ રહ્યા કરે છે! દુઃખથી ત્રાસેલાને આ દુખો ય શું ગમે!
વળી એને જે કાંઈ થોડું પણ શાસ્ત્રજ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય છે તે પણ તેના આત્માને તૃપ્ત કરી શકતું નથી.
આવા આત્માને જે પિતાને મનગમતું કશુંક કયાંક મળી જાય છે તેનું બાહ્ય પતન થઈ જતા પણ વાર લાગતી નથી. [१४१] दुःखाद्विरक्ताः प्रागेवेच्छन्ति प्रत्यागतेः पदम् ।
अधीरा इव सङ्ग्रामे, प्रविशन्तो वनादिकम् ॥३॥ દુખથી કંટાળીને ભાગી છૂટેલા એ આત્માઓ સાધુ વેષ સ્વીકારવા પૂર્વે જ સાધુ વેષમાં ય વળી કષ્ટ પડે તે ત્યાંથી પાછા આવી જવા માટેનું એક સ્થાન શોધી રાખતા
ઉવિ
છે.
ન છૂટકે યુદ્ધે ચઢતા કાયર પુરૂષ, ચગ્ય તક મળતા જ ત્યાંથી નાસી છૂટીને કયાંક સંતાઈ જવા માટે જેમ કમલવનદિના સ્થાનને પહેલેથી જ નક્કી કરી રાખે છે તેમ. [१४२] शुष्कतर्कादिकं किञ्चि-द्वैद्यकादिकमप्यहो ।
पठन्ति ते शमनदी, न तु सिद्धान्तपद्धतिम् ॥४॥
આવા વૈરાગ્યવાળા છે ડા લુખ્ખા તર્ક વિગેરે ભણી લે છે, કાંઈક વૈદક-જ્યોતિષ વિગેરે પણ જાણી રાખે છે. પરંતુ એ બિચારા, શમના નીરથી ભરેલી નદી જેવા શાસ્ત્ર માર્ગને તે અતા ય નથી.