________________
૧૭૬
અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ
વૈરાગ્યના–ઘણી બધી સાવધાની માંગી લેતા એવા કેડીમાર્ગને આડકતરી રીતે પુષ્ટ કરતે આ શ્લેક છે.૩૩ [१३२] पश्यन्ति लज्जया नीचै-दुनिं च प्रयुञ्जते ।
आत्मानं धार्मिकाभासाः क्षिपन्ति नरकावटे ॥३०॥
સાચી સમજણ વિના જ ઈન્દ્રિય ઉપર કેરે બલાત્કાર કરનારા આત્માઓ ધાર્મિક્તાને ડેળ જ કરતા હોય છે.
રે ! ચાલે છે તે જાણે ભારે લજ્જાથી સાવ નીચું જોઈને, પરંતુ અંતરમાં તે વિકારેના આર્તધ્યાનની હેળી ભભૂકતી હોય છે !
આવા જ પિતે જ પિતાની જાતને નારકના કુવામાં ફેંકી દે છે. [१३३] वञ्चनं करणानां तद्विरक्तः कर्तुमर्हति ।
सद्भावविनियोगेन सदा स्वान्यविभागवित् ॥३१॥
એટલે ઈન્દ્રિયની ઉપર કશી સૂઝ વિનાને બલાત્કાર કરે એ વૈરાગ્યને માર્ગ નથી.
વિરક્ત આત્મા તે અનિત્યાદિ સદ્ભાવનાઓથી ભાવિત બને. એ ભાવનાઓને આત્મા સાથે સંબંધ થાય એટલે - અવશ્યમેવ એ આત્મા પિતીકું શું ? અને પારકું શું? એને વિભાગ સારી રીતે કરી જાણે. એમ થતાં જે આહારાદિ દ્રવ્યો પર છે તેને પરાયા તરીકે વિચારતે, ઈન્દ્રિયોને કહે કે, “આ પરાયી વસ્તુમાં તારે શા માટે રાગ કરે જોઈએ? ૩૩. ૧. યે શાસ્ત્ર ૧ર-૨૬, ૨૭, ૨૮.
