________________
સંવેદન
કલ્યાણમુખી જ્ઞાનને આવિર્ભાવ એટલે અધ્યાત્મને પ્રારંભ. અને અધ્યાત્મના પ્રારમ્ભ એટલે સાચા સુખની ઉજ્જવલી ઉપા. આ જ્ઞાનને વિકાસ જેમ જેમ વધુ સધાતા જાય છે તેમ તેમ અધ્યાત્મ વધુ ને વધુ જાજ્વલ્યમાન બનતું જાય છે. અને વધુ તે વધુ જાજવલ્યમાન બનતું જતું અધ્યાત્મ આત્મામાં અપરિમેય સુખનાં અભિનવ અજવાળાં પાથરતુ જાય છે અને અન્તે આત્માને સુખના પનેાતા પ્રકાશની પરાકાષ્ઠાથી પરિપૂર્ણ કરી દે છે.
સંસારમાં આમ સુખ તેા અનેકવિધ છે અને એ છે અનેક વ્યક્તિઆની અનેકવિધ લાગણીઓનુ પરિણામ. મેાહની ધેરી અસરના કારણે ભિન્ન ભિન્ન પ્રાણી ભિન્ન પદાર્થોમાં સુખ અનુભવે છે છતાં સામાન્ય રીતે એ બધા સુખપદાર્થાને સમાવેશ પાંચ ઈન્દ્રિયાના વિષયમાં થઈ જાય છે. પ્રશ્ન એ છે કે ઈન્દ્રિયજન્ય સુખ એ સાચા અથ'માં સુખ છે ખરું ? એમાં સુખ લાગવું એ લાગણીના પ્રશ્ન છે. જ્યારે એમાં સુખ હાવું, - હેતુ એ હકીકતને પ્રશ્ન છે. લાગણી હંમેશા હકીકત નથી હોતી જ્યારે હકીકત હમેશા હકીકત હાય છે.
આના ઉત્તર માટે આપણે ‘સુખ' સ્વયં શું ચીજ છે એ સમજવાની જરૂર રહે છે.