________________
ગાથા-૯૫)
[૨૯૧
અધિકારી માને છે, પણ બ્રહ્મ આત્માનું સ્વરૂપ છે તેને જે સમજે, અને જ્ઞાનસ્વરૂપમાં સ્થિર રહે, તે જ્ઞાની સ્વયં બ્રાહ્મણ છે. હજાર વેશ અને હજારો મત-મતાંતર શિષ્ય જાણ્યાં છે, અને મત-મતાંતર કે પક્ષ આદિ ઘણાનો ખ્યાલ હોવાથી તે મત-મતાંતર કે પક્ષોમાં શું હોય છે, તે સદ્ગુરુ ભગવાન સમજાવે તો પોતાથી સમજાય તેમ છે. એમ શિષ્યને ખાતરી હોવાથી આ આશંકા રજૂ કરી છે. ગાથા ૯૩માં વિવેક કરવાની ભાવના છે અને આ ગાથા ૯૪માં નિર્ણય કરવાની ભાવના છે. અહીં તો એવો શિષ્ય છે કે જે એકાદ ભવમાં અપૂર્વ તૈયારી વડે ગુરુ સાથે જ મોક્ષ પામે.
જેને મોક્ષ જોઈતો હોય તેણે આવો વેશ અને આવી ક્રિયા કરવી પડશે, અમુક જાતની દેહની ક્રિયાથી કે પુણ્યથી આત્મા જાગે છે, એમ ઘણા મતાર્થીઓ માને છે; તો હે શ્રીગુરુ! આત્મસ્વરૂપ ભગવાન કયા વેશથી પ્રસન્ન થતા હશે ? દંડ રાખવાથી કે છોડવાથી, જંગલમાં જવાથી, ધ્યાન કરવાથી કે બાહ્ય ત્યાગથી? વગેરે જગતમાં ઘણા અભિપ્રાય છે તેમાં ક્યો મત સાચો હશે? એ વગેરે આશંકા આ ગાથામાં શિષ્ય રજૂ કરી છે.”
તેથી એમ જણાય છે, મળે ન મોક્ષ-ઉપાય;
જીવાદિ જાણ્યા તણો, શો ઉપકાર જ થાય? ૯૫ શિષ્ય કહે છે કે જો મોક્ષનો માર્ગ ન હોય તો મોક્ષની મહિમાનું કંઈ મહત્વ રહેતું નથી. જીવાદિક દ્રવ્ય, સાત તત્વ તથા નવ પદાર્થનું સ્વરૂપ જાણીને મોક્ષનો માર્ગ સિદ્ધ ન થતો હોય તો પૂર્વ પ્રાપ્ત કરેલું શાસ્ત્રજ્ઞાન અનુપયોગી સિદ્ધ થાય છે. મોક્ષ હોય પણ જો મોક્ષમાર્ગ
