________________
શ્રીમદ્દના બીજા બધાં લખાણો કરતા આત્મસિદ્ધિની પદ્ધતિ જુદી જાતની છે. તેથી આ ગ્રંથ લોકપ્રિય થઈ પડયો છે અને ભવિષ્યમાં પણ ઘણા જીવોને માર્ગદર્શનરૂપ થઈ પડે તેવો છે.
- બ્રહ્મચારીજી
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર ગ્રંથ પુનઃપુનઃ અવલોકો. યથાર્થ માર્ગદર્શન તેમાંથી મળશે કારણ કે તેમાં સ્વાનુભવ અને આત્મદશાની વાત છે. સ્વાનુભવ પ્રકાશ્યો છે અને તે કેમ યા કેવા ક્રમે જીવને પ્રાપ્ત થાય તે માર્ગ બતાવ્યો છે જે કાલ્પનિક નથી પણ સ્વાનુભવ સિદ્ધ દર્શાવ્યું છે. ગુરુતત્ત્વને તો સર્વસંપ્રદાય સ્વીકારે છે તે તત્વને તેના વિશિષ્ટ ગુણલક્ષણથી સ્વીકારવા શ્રીમદ્ભુ જણાવે છે. આત્મારામજી મહારાજના રાણી ભરૂચના સુશ્રાવક અનોપચંદભાઈ શ્રીમદ્ જન્મ શતાબ્દી અંકમાંથી
તટસ્થ અને ચિંતકભાવે શ્રીમના લખાણ વાંચ્યા સિવાય એમને વિષે અભિપ્રાય બાંધવો કે વ્યક્ત કરવો એ વિચારકની દ્રષ્ટિમાં ઉપહાસ્યાસ્પદ થવા જેવું અને પોતાનું સ્થાન ગુમાવવા જેવું છે.
ઈ.સ. ૧૯૨૧ના પ્રારંભકાળમાં જ્યારે હું અમદાવાદ પુરાતત્ત્વ મંદિરમાં આવ્યો ત્યારે શ્રીમદ્દ્ની જયંતિ પ્રસંગે બોલવાનું કહેવામાં આવતા મેં એક દિવસ ઉપવાસપૂર્વક ‘શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર' પુસ્તક આદરપૂર્વક જોઈ લીધું. પણ એ અવલોકન માત્ર એક દિવસનું હતું એટલે ઊડતું જ કહી શકાય. છતાં એટલા વાંચનને પરિણામે મારા મનમાં જાણ્યે-અજાણ્યે પડેલા પ્રથમના બધા વિપરીત સંસ્કારો ક્ષણમાત્રમાં વિલય પામી ગયા અને સર્વદર્શનનો એક વ્યાપક સિદ્ધાંત છે કે ગમે તેટલા કાળનું પાપ કે અજ્ઞાનરૂપી અંધકાર શુદ્ધિના તેમજ જ્ઞાનના એક જ કિરણથી ઓસરી જાય છે, તે અનુભવ્યો.
– પંડિત સુખલાલજી
શ્રી રાજચંદ્ર વિચારરત્નની સમાલોચનમાંથી
24