________________
ગાથા-૬૬].
- [૨૧૧
તેના સંયોગથી થયેલ સ્થળ પિંડ ઈન્દ્રિયો દ્વારા દેખાય છે પણ તે દ્વારા આત્મા જાણી શકતો નથી. સંયોગો પલટે છે, અનેકપણું ધારણ કરે છે, પણ આત્મા નિત્ય, અવિનાશી, જ્ઞાયક છે. જે છે તેનો નાશ થાય નહિ. જે સત્તા ચૈતન્યમૂર્તિ છે અને જે સત્તા જડરૂપ છે, તેનું અસ્તિત્વ પલટીને અન્યથા-અન્યસત્તારૂપે થવું કોઈ પ્રકારે સંભવતું
નથી
કોઈ સંયોગોથી નહીં, જેની ઉત્પત્તિ થાય; નાશ ન તેનો કોઈમાં, તેથી નિત્ય સદાય. ૬૬ આત્માની ઉત્પત્તિ સંયોગોથી થતી નથી. માત્ર આત્મા જ નહિ, કોઈ પણ દ્રવ્યની ઉત્પત્તિ કે વ્યય ક્યારેય થતાં નથી. જગતમાં અનાદિકાળથી આજ સુધી દ્રવ્યની સંખ્યામાં વધારો કે ઘટાડો થયો નથી તથા ભવિષ્યમાં પણ અનંતકાળ પર્યત દ્રવ્યની સંખ્યામાં વધઘટ થશે નહિ.
અજ્ઞાની એમ માને છે કે માતા તથા પિતાના સંયોગથી જીવે જન્મ લીધો. પરંતુ એમ માનવું મિથ્યાત્વ છે. ખરેખર માતા-પિતાના સંયોગથી નવીન શરીરના પરમાણુંની પણ ઉત્પત્તિ થતી નથી. જે સમયે માતા-પિતાના પરમાણુંનો યોગ થાય છે, ત્યારે આત્મા તે પરમાણુંના સમૂહરૂપ શરીર સાથે એકત્રાવગાહ સંબંધ ધારણ કરે છે; તેને બાળક ગર્ભમાં આવ્યો એમ બોલાય છે. જે આત્મા આ દેહને ધારણ કરે છે અર્થાત્ જન્મેલ છે, તે ભૂતકાળના સ્થળદેહને છોડી ચૂક્યો હોય છે.