________________
ગાથા-૬૪]
– [૨૦૭
ગલીમાં પડેલાં છે. તેઓ ખરેખર અનેક માયાજાળમાં ફસાયેલા હોવાથી અત્યંત દુઃખી છે પરંતુ આત્મા રૂપી હીરાની ઓળખાણ કરનાર કોઈ વિરલા જ છે, તેઓ જ્ઞાની છે અને સમસ્ત માયાજાળથી મુક્ત હોવાને લીધે અનંત સુખી છે. આમ, જડથી ચેતનને ન્યારો જાણીને તેને ઓળખવા અર્થે જ આ ગ્રંથની રચના થઈ છે. અહીં કહે છે કે, સંયોગો તો આવનારા અને જનારા છે. આવનારા, ટકનારા અને જનારા સંયોગોને જે દેખનારો તથા અનુભવનારો છે, તે આત્મા નિત્ય છે. વળી, તે અનુભવ લક્ષણ સહિત હોવાથી પ્રત્યક્ષ છે. આમ, આત્મા નિત્ય પ્રત્યક્ષ છે. • પૂ. ગુરુદેવશ્રી કાનજી સ્વામીએ કરેલ પ્રસ્તુત ગાથા સંબંધી
ભાવોદ્દઘાટનના અંશો આ પ્રમાણે છે.
જે જે દશ્ય પદાર્થો દેખવામાં આવે છે તે તે જાણનારના જોય છે, પર છે, તે તે સંયોગનું અનિત્યપણું દેખાય છે. સંયોગપણું વિચારતાં વિચારતાં ક્રમપૂર્વક ભેદ પડે છે. તેથી કાંઈ જાણનારો ભેદરૂપ થઈ જતો નથી. કાળની અવસ્થાનો ભેદ પડે છે, પણ ત્રણે અવસ્થામાં, સળંગપણે પરસંયોગને જાણનારો કોઈ સંયોગરૂપે નથી. સંયોગને જાણનારો અસંયોગી, સ્વાભાવિક પદાર્થ છે, કેમ કે કોઈ પણ સંયોગોમાંથી, ચેતનત્વ (અનુભવ) ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય નથી. આત્મા એ રીતે અનુત્યન છે, અસંયોગી હોવાથી અવિનાશી છે. જેની કોઈ સંયોગથી ઉત્પત્તિ ન હોય તેનો કોઈ સંયોગને વિષે લય પણ હોય નહિ. અનાજ, ભોજન, આહારથી આત્માનું ટકવું નથી. ઘણા સંયોગોથી કોઈ જડ વસ્તુ, મકાન આદિની રચના થાય છે,
