________________
ગાથા-૩૭]
[૧૩૩
છે. જ્યારે સાધુ શુદ્ધોપયોગમાં લીન હોય, ત્યારે સાતમું ગુણસ્થાન તથા જ્યારે વિકલ્પાત્મક શુભોપયોગમાં હોય છે ત્યારે છઠ્ઠ ગુણસ્થાન કહેવાય છે. સંપૂર્ણ પાપ પ્રવૃત્તિના ત્યાગી હોવાથી સાધુને અશુભોપયોગ તો હોતો જ નથી. આપણાં માટે આવા સાધુનો યોગ થવો દુર્લભ છે કારણ કે આપણે જ્યાં રહીએ છીએ એવા શહેરમાં આ સાધુ રહેતા નથી અને તેઓ જ્યાં રહે છે એવા વન-જંગલમાં આપણે જતાં નથી.
બીજા પ્રકારના સદ્ગુરુ, ગૃહસ્થ પણ હોય શકે છે પણ તે ગુરુને શોકારમંત્રમાં નમસ્કાર કર્યા નથી. નવકારમંત્રમાં તો માત્ર છઠ્ઠા-સાતમા ગુણસ્થાનવર્તી ભાવલિંગી મુનિને જ નમસ્કાર કર્યા છે. કારણ કે ચાર દિવાલ અને છત નીચે રહેવું તથા વસ્ત્રનો દોરા માત્ર પરિગ્રહ પણ રાખવો, તે સાધુનું લક્ષણ નથી. ચોથા અથવા પાંચમા ગુણસ્થાનવર્તી ગૃહસ્થ હોવા છતાં સમ્યજ્ઞાનથી સુશોભિત હોવાથી સદ્ગુરુ કહેવાય છે. કૃપાળુદેવ અને કાનજીસ્વામી સાધુ ન હતા પણ આત્મજ્ઞાની તો હતા જ. તેથી તેમનો યોગ પણ આત્માર્થી જીવ માટે સદ્ગુરુનો યોગ મળ્યો એમ કહેવાય.
- સદ્ગુરુને શોધવાનો અર્થ એમ નથી કે ગલી-ગલીમાં જઈને સદ્ગુરુને શોધવા. ખરેખર તો સદ્ગુરુના સાચા સ્વરૂપને ઓળખવું એ જ સદગુરુની શોધ છે. સદ્દગુરુનું મહત્વ બતાવવાનું કારણ એ છે કે, જે વાત સદ્ગુરુના વચનોને અનેકવાર સાંભળવાથી સમજાય છે તે જ વાત સદગુરુના આચરણને દેખીને સમજી શકાય છે.
સદ્ગુરુની સાચી શોધ તો આપણે શરૂ કરી જ નથી અને એવું