________________
ગાથા- ૨૦]
[૮૫
થતાં હતાં, આજે એવો કાળ આવી ગયો કે લોકોએ તીર્થ અને ભગવાન માટે પણ ઝઘડવાનું ચાલુ કરી દીધું. જો આજે મહાવીર ભગવાન પણ અહીં આવી જાય તો તેમને વિચારવું પડે કે મારે કોને ત્યાં જવું ? અર્થાત્ એટલા ભેદ પડી ગયા કે ન પૂછો વાત ! શુ આનું નામ વિનય છે ? ક્ષમાભાવ પ્રગટ્યા વિના વિનયભાવ પ્રગટતો નથી; એવો વીતરાગી ભગવાનનો બતાવેલો મોક્ષમાર્ગ વિનયમય છે.
જે જીવ પોતે વિનયવાન થયા છે, સન્દેવ-સશ્રુત-સદ્ગુરુનો વિનય કરે છે, તે જ જીવ વિનયનું પ્રયોજન જાણે છે. હા ! ભાગ્યોદયથી જ્ઞાની થઈ શકાતું નથી અર્થાત્ સૌભાગ્યથી વિનય સમજી શકાતો નથી. વિનયને સમજવા માટે પુરુષાર્થની જરૂર છે. સૌભાગ્ય હોય કે દુર્ભાગ્ય, તે આત્માથી ભિન્ન છે, એમ માનનાર જીવને સૌભાગ્યશાળી કહ્યો છે કારણ કે આત્માને જાણનાર જ્ઞાની જ વિનયના સ્વરૂપને સારી રીતે ઓળખે છે.
♦ પૂ. ગુરુદેવશ્રી કાનજી સ્વામીએ કરેલ પ્રસ્તુત ગાથા સંબંધી ભાવોદ્ઘાટનના અંશો આ પ્રમાણે છે.
‘શ્રી તીર્થંકરાદિ કેવળીભગવંતોએ દિવ્યધ્વનિમાં એવો લોકોત્તર વિનયમાર્ગ ભાખ્યો છે. એ સન્માર્ગનો આદર-વિનય, સુલભબોધિ આરાધક જીવને હોય છે. તેઓ આ આશય સમજશે. બાકી સ્વચ્છંદીને નહિ બેસે અને અવળો અર્થ ગ્રહણ કરી સ્વચ્છંદનું પોષણ કરશે. જે સાચો મુમુક્ષુ છે, તે શ્રી જિનેશ્વર ભગવંતોનો કહેલો લોકોત્તર વિનયમાર્ગ સમજશે અને આરાધશે, નિયમસારમાં આચાર્ય મહારાજ કેહ છે કે, અહો સત્યમાગમ! અહો સદ્ગુરુનો આશ્રય ! એ
