________________
૬૦]
[આત્મસિદ્ધિ અનુશીલન
હોતો નથી અને સદ્ગુરુનો ઉપદેશ પણ તેઓ શુભોપયોગના કાળમાં જ આપે છે. પરંતુ શાસ્ત્રનું વાંચન, આપણે જ્યારે ઈચ્છીએ ત્યારે કરી શકીએ છીએ. પંચમકાળમાં મુંબઈ જેવી મોહમયી નગરીમાં, અડધી રાત્રે પણ શાસ્ત્ર વાંચીને જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી શકાય છે. ગુરુનું જવું-આવવું દરેક જગ્યાએ શકય નથી. જ્યારે શાસ્ત્ર કોઈ પણ જગ્યાએ જવાની ના પાડશે નહિ.
એક ગુરુનું એક સમયે બે સ્થાને રહેવું અસંભવ છે. પરંતુ શાસ્ત્રની હજારો પ્રત છપાવીને તેને લાખો લોકો સુધી પહોંચાડી શકાય છે. તેથી ગુરુના ઉપદેશ કરતા શાસ્ત્રનો ઉપદેશ મળવો અતિસુલભ છે. પણ એક વાત એ છે કે ગુરુ વિના તે શાસ્ત્રને સમજાવે કોણ? તેથી કૃપાળુદેવે સદ્ગુરુનો અપાર મહિમા બતાવ્યો છે.
સદ્ગુરુના માર્ગદર્શન વિના શાસ્ત્રનું વાંચન કરવાથી કોઈ . ભૂલ થઈ શકે છે, કારણ કે આજે એવા ઘણાં લોકો છે જેને છે દ્રવ્યના નામ તથા ગુણ-પર્યાયના સ્વરૂપની પણ ખબર નથી છતાં તેઓ સમયસાર તથા પ્રવચનસાર જેવા ગ્રંથોનો અભ્યાસ કરવા લાગે છે. તેઓ તત્ત્વસંબંધી સામાન્ય જાણકારીના અભાવમાં શાસ્ત્રનો સ્વાધ્યાય કરતાં હોવા છતાં, જીવનમાં કોઈપણ પ્રકારનું કોઈ પરિવર્તન દેખવામાં આવતું નથી. કોઈ સમય એવો પણ આવે છે કે, શાસ્ત્ર તેવા અજ્ઞાની જીવ માટે શસ્ત્ર બની ગયું હોય છે.
તેથી કોઈ પણ જીવે ગ્રંથાધિરાજના અભ્યાસનો આગ્રહ રાખ્યા વિના, ણમોકારમંત્ર જેવાં પ્રાથમિક વિષયથી અભ્યાસ પ્રારંભ કરવો જોઈએ.